Blog

የአዕምሮ ጤና ችግር እየጨመረ በመሄድ ላይ ነው ? ወይንስ አሁን የበለጠ እየተገነዘብነው ስለመጣን ነው? ታላቅ ትምሕርታዊ መርሐ ግብር በ ZOOM

የአዕምሮ ጤና ችግር  እየጨመረ በመሄድ ላይ ነው ? ወይንስ አሁን የበለጠ እየተገነዘብነው ስለመጣን  ነው? ታላቅ ትምሕርታዊ መርሐ ግብር በ ZOOM

የአዕምሮ ጤና ችግር  እየጨመረ በመሄድ ላይ ነው ? ወይንስ አሁን የበለጠ እየተገነዘብነው ስለመጣን  ነው?በዚህና ከአዕምሮ ጤና ችግር ጋር በተያያዙ ጉዳዮች ታላቅ ትምሕርታዊ መርሐ ግብር በ ZOOM  ከዘርፉ ባለሙያዎች ጋር ውይይት አናደርጋለን፡፡

አልጠፋ ያለ እሳት ሊነበብ የሚገባው መጽሐፍና ለቀሪዎች አባቶቻችን የሚያስተላልፈው መልዕከት፡፡

አልጠፋ ያለ እሳት ሊነበብ የሚገባው መጽሐፍና ለቀሪዎች አባቶቻችን የሚያስተላልፈው መልዕከት፡፡

መጽሐፍ          አልጠፋ ያለ እሳት (የአገልግሎቴና የኢትዮጵያ ካሪዝማዊ እንቅስቃሴ አጀማመር ትዝታ )

ሊነበብ የሚገባው መጽሐፍና ለቀሪዎች አባቶቻችን የሚያስተላልፈው መልዕከት፡፡   በዮሐንስ ተፈራ

ደራሲ             ፓስተር /ዶ/ር አሰፋ ዓለሙ መስክረም 2017

የገጽ ብዛት        394

አሳታሚ          ሙሉ ወልደ ማርያም

አርታዒ           ታምራት ሥመኝ ረታ

የሚገርም የኢትዮጵያን የጴንጤቆስጤያዊ  አብያተክርስቲያናት ታሪክና አጀማመር አስመልከቶ   እኔነት ሳይጨመርበት የተጻፈ መጽሐፍ ብል ያገነንኩ አይመስለኝም፡፡ በተለያዩ ወከባዎች ውስጥ ሆኘ ቀደም ብዬ ላነበው ሲገባ ብዘገይም እንዳያልቅብኝ እየተጨነቅሁ ( ያነነበብኩት ከሰው ተውሸ ቢሆንም የኔ መንገድ ላይ ነው) አንብቤ የጨረስኩት መጽሐፍ ነው፡፡ ደራሲውን በአካል የማግኘት ዕድል ባይገጥመኝም ዝናቸውን ከብዙ ሰዎች ሰምቼ ነበር፡፡ እንደ ዕድል ሆኖ ወደጌታ ሊሄዱ ሁለት ወራት አካባቢ ሲቀራቸው ከቦኩም ጀርመን ከወንድም ተወልደ ዮሐንስ ባለቤት ከእትዬ ገነት ጋር ሆነን እሳቸውንና  ወንድማቸውን  ደበበ ዓለሙን በስልክ አነጋግረናቸው ስለወንድም ተወልደ ዮሐንስ ሕይወት ምስክርነታቸውን ሰጥተውኝ ነበር፡፡ በመጽሐፋቸውም ላይ ዛሬ በአባቱ ዕቅፍ ያለውን የጀርመኑን ጋሽ ተወልደ ዮሐንስን ደጋግመው አንስተውታል፡፡

ይህን  መጽሐፍ ሳነብ  ስለ ፓስተር ዶ/ር  አሰፋ አለሙ ከሰማሁት ይበልጥ  እንዳውቅና  በብዙ መልክ ከሌሎች  የሰማሁትን “ ከፈረሱ አፍ”  እንዲሉ በባለታሪኩ በራሳቸው በዚህ መልክ ተጽፎ የማንበብ ዕድል ስለተፈጠረ እጅግ እድለኛ ነኝ ብዬ አምናለሁ፡፡ ሌሎቻችንም ይህን መጽሐፍ  ያላነበብነው ሁሉ አግኝተን  እንድናነበው አበረታታለሁ፡፡ በተለይ በአሁኑ ወቅት መጻሕፍትን በተመለከተ  በአገራችን ትልቁ ችግር መጽሐፍ መጻፍ የሚገባቸው አለመጻፋቸው ነው፡፡ በክርስትና ሕይወታቸው ዘመናትን ያስቆጠሩ፣ ቢጽፉ ኖሮ  የኖሩት የግል ሕይወታቸው የእውቀት ክምችታቸው፣ ያሳለፉት የኑሮ ውጣ ውረድና የአገልግሎት ስኬትና ተግዳሮት  ተደምሮ ለአሁኑም ሆነ ለመጪውም ትውልድ ታላቅ ትምሕርት ሊሰጡ ይችሉ ነበር፡፡ ነገር ግን መጻፍ የሚገባቸው  አባቶችና እናቶች ታሪካቸውን  ስላልጻፉት ለማንበብና ለማወቅ አልታደልንም፡፡ ምክንያቱ ምን እንደሆነ ባልገባኝ ሁኔታ  እንዲጽፉ እየተለመኑ፣  ቴክኒካል ዕርዳታም ካስፈለገ ለመስጠት እየተጠየቁና  ቃል እየተገባላቸው ሊጽፉ ፈቃደኛ ባለመሆን ታሪካቸውን ብቻ ሳይሆን የጋራ ታሪካችንን አግዚአብሔር ባስቀመጣቸው ታሪካዊ ዘመን ውስጥ ያለፉበት ሁሉ የግላቸው ሳይሆን የቤተክርስቲያንመሆኑን አልተገነዘቡትም ፡፡ በመቀጠልም የነሱ ታሪክና የሕይወት ተሞክሮና ግለ ታሪከ  የነሱን ፈለግ የምንከተል ቅዱሳን ሁሉ ንብረትና ሃብት መሆኑን ባለመገንዘብ ሳያስረክቡን ፣ ሳይነግሩን፣ ቅርስ ሳያስቀምጡልን ይዘውት ሊሄዱ በዝግጅት ላይ መሆናቸው ያሳዝናል፡፡

በዚህ አጋጣሚ ሳልጠቅስ ማለፍ የማልፈልገውና እንደምሳሌ ሊያገለግል የሚችል  ነገር አለ፡፡  ፓስተር ገነቱ ይግዛው የሚባሉ ቺካጎ የነበሩ መጋቢ በየአመቱ አትላንታ ጆርጂያ በሚደረገው የፓስተሮች ኮንግረስ ስብሰባ ላይ ቢያንስ ለ 3 ተከታታይ ዓመታት  አግኝቻቸው ነበር፡፡ ፓስተር ገነቱ ጋር በሻይ ዕረፍትና ከዚያም  ረዘም ባለው የምሳ ዕረፍት ላይ ጠጋ እያልኩ አንዳንድ የውይይት ርእስ እያነሳሁ ሳናግራቸው ከአፋቸው የሚወጣው ሁሉ ለትውልድ መተላለፍ የነበረበት ታሪክ ነበር፡፡ ይህ የሚነግሩኝ ነገር ሁሉ ተመዝግቦ ለትውልድ መተላለፍ ያለበት ታሪክ ነውና እባክዎ መጽሐፍ ይጻፉ ብዬ ተማጽኛቸው እሳቸውም እያሰቡበት አንደሆነ ገልጸውልኝ ነበር፡፡ ፓስተር ገነቱ ዛሬ በአባታቸው ዕቅፍ ውስጥ ናቸው ፡፡ መጽሐፉን ጽፈውትም ይሁን የተዘጋጀና ያልጨረሱት ነገርም ቤተሰቦቻቸው ጋር ካለ  ለመጨረስና ለንባብ ለማብቃት ልንረባረብበት የሚገባ ነገር ይኖር እንደሆነ የማውቀው የለም፡፡ ለምሳሌ ፓስተር ገነቱ ካጫወቱኝ ነገር አንዱ የሚከተለው ነበር፡፡  ዶሎስና (DOULOS Hope) ሎጎስ (Logos Hope) በሚባሉ  በመላው ዓለም ወደቦች እየተዘዋወሩ ቅዱሳት መጻሕፍትን ለተገልጋዩ ሕብረተሰብ በጣም ዝቅ ባለ ተመጣጣኝ   ዋጋ የሚያሰራጭ  የመጻሕፍት ኤግዚቪሽን ያካሂዱ ነበር፡፡ ከነዚህ መርከቦች አንዷ DOULOS የተባለችው መርከብ ወደ ኢትዮጵያ ወደቦች አንድትሄድ (በዚያን ጊዜ አሰብና ምጽዋ የኢትዮጵያ ወደቦች ነበሩ) በመወሰን የሚሽኑ አስተዳደር ኢትዮጵያን በጉብኝት ፕሮግራሙ ያስገባል፡፡ ከዚያም DOULOS መርከብ ወደ ኢትዮጵያ ተልካ ምጽዋ  ትደርሳለች፡፡ ( በነገራችን ላይ DOULOS / ዶሎስ በግሪክ ባሪያ ፣ አገልጋይ ማለት ነው)  አስተናጋጆቹ በዚያን ጊዜ የምጽዋ ወደብ ከአዲስ አበባ በጣም የራቀ መሆኑን ግንዛቤ ውስጥ አላስገቡም ነበር፡፡ በምጽዋ የሕዝብ ብዛትና የክርስቲያን መጻሕፍት ያውም በእንግሊዝኛ ለማሰራጨት ምጽዋ ያን ያህል ብቁ ከተማ አልነበረችም፡፡ የዚህን ስራ ቅንጅት ደግሞ በኢትዮጵያ ወገን ከሚከታተሉት አንዱ  ፓስተር ገነቱ ነበሩ፡፡ ምን ይሻላል?  መርከቧ ኢትዮጵያ ድረስ መጥታ የተፈለገውን ያህል ግልጋሎት ሳትሰጥ ኢትዮጵያ እንዲሰራጭ  የሚፈለገውም መጽሐፍ ሳይሰራጭ መቅረቱና ተልዕኮው የተፈለገውን ያህል ሊሳካ አለመቻሉ  ያሳዝናቸዋል፡፡  የኢትዮጵያው አስተናጋጅ  ኮሚቴ አባላት ሌላ አንድ አማራጭ ያመጣሉ፡፡  ቢያንስ ሁሉንም መጻሕፍት ማምጣት ባይቻልም የተወሰኑ መጻሐፍት በጭነት መኪና ከምጽዋ አዲስ አበባ መጥቶ የመጻሕፍት ኤግዚቢሽን እንዲካሄድ ተወሰነ፡፡ ታዲያ ኤግዚቢሽኑ የት ይሁን? ሲባል አዲስ አበባ ማዘጋጃ ቤት ተባለ፡፡

ፓስተር ገነቱ የአዲስ አበባን ከንቲባውን ለማናገር ተወክለው ከንቲባው ጋር በቀጠሮ ይገባሉ፡፡  ክቡር ከንቲባው ፓስተር ገነቱን በጥሩ ልብ ተቀብለው ካስተናገዷቸው በኋላ ኤግዚቢሽኑ አዲስ አበባ ማዘጋጃ ቤት እንዲደረግ  ፈቀዱላቸው፡፡ ፡፡  ፓስተር  ገነቱ  ንግግራቸውን በመቀጠል “ ከዚያም የሄድኩበትን ጉዳይ ጨርሼ አመስግኘ ልወጣ ስል ክቡር ከንቲባው “ በነገራችን ላይ ግርማዊ ጃንሆይ እኮ እንደዚህ አይነት ነገር ማድረግ ደስ ይላቸዋል፡፡  ለምን ኤግዚቢሽኑን እሳቸው እንዲከፍቱላችሁ  አታደርጉም ?” አሉኝ፡፡ እኔም “ ክቡርነትዎ ይህማ ቢሆንልን እንዴት ደስ ባለን ግን እኛ በምን መንገድ ጃንሆይ ጋር መድረስ እንችላለን? ”  አልኳቸው፡፡ ክቡር ከንቲባውም አይ እናንተ ከፈለጋችሁ እኔ ልጠይቅላችሁ እችላለሁ ብለው ጃንሆይን ጠየቁልን፡፡ ጃንሆይም ፈቃደኛ በመሆናቸው  ያ የቅዱሳት መጻሕፍት ኤግዚቢሽን ተመርቆ  የተከፈተው በግርማዊ ጃንሆይ ነበር “ ብለው አጫውተውኛል፡፡ በዚህ አጋጣሚ ይህን ፓስተር ገነቱ ይግዛው ያጫወቱኝን ጨዋታ ለጋሽ ጋይም ክብር አብ ሳጫውተው እየሳቀ ምን ቢለኝ ጥሩ ነው ? “ በዚያ  የመጽሐፍ ኤግዚቢሽን ላይ የተሰራሁትን ልንገርህ”  አለኝ ፡፡ “ እኔም መስማቴን ቀጠልኩ፡፡ “  የባለቤቴ አጥናፍ የነርስ  የወር  ደመወዝ 113 ብር ነበር፡፡ 100 ብር ሰጥታ መርካቶ ሄጄ የሚያስፈልገንን የቤት አስቤዛ ሁሉ እንድገዛ ላከችኝ፡፡ እኔም  ወደ መርካቶ ለመሄድ በአዲስ አበባ ማዘጋጃ ቤት በኩል ሳልፍ ረጅም ሰልፍ አየሁ፡፡  ምንድን ነው  ? ብዬ ጠጋ ስል የመጽሐፍ ኤግዚቢሽን ነው፡፡ ያውም የክርስቲያናዊ መጻሕፍት ኤግዚቢሽን ፡፡ ከዚያን በፊት ስለ መጻሕፍት ኤግዚቢሽን ከመስማት ያለፈ እንደዚህ ዓይነት ነገር ሆኖ አይቼ አላውቅም፡፡ ሰልፉ መሃል ገባሁ፣ በተራዬ ኤግዚቢሽኑ ውስጥ ስገባ ዐይኔን ማመን አልቻልኩም፡፡ በጭራሽ አገኛቸዋለሁ ብቻ ሳይሆን አያቸዋለሁ እንኳን  ብዬ ያላሰብኳቸው መጻሕፍት ለሽያጭ ቀርበዋል፡፡ ብድግ ብድግ እያደረግሁኝ አልፌ ሂሳብ ስከፍል የወር አስቤዛ ግዛ ተብየ ከተሰጠኝ 100 ብር ውስጥ 94 ብሩን መጻሕፍት ገዝቸበት ወደቤቴ መሄዴን አስታውሳለሁ፡፡ አስቤዛ ገዝቶ ይመጣል ብላ ቤት የምትጠብቅህ ሚስትህ መጻሕፍት ተሸክመህላት ስትመጣ የሚሆነውን ነገር እንግዲህ ላንተ አልነግርህም” አለኝ፡፡ በነገራችን ላይ የጋሽ ጋይምም ስም በ  “አልጠፋ ያለ እሳት “ መጽሐፍ ላይ ተጠቅሷል፡፡

ይህ እንግዲህ የአንድ የጋሽ ጋይም የግል ገጠመኝ ነው፡፡ ሌሎችስ የዘመኑ ወጣቶችና ጎልማሶች በዚህ የዓለም አቀፍ ሚሲዮን አካል በነበረና ኢትዮጵያ ውስጥ ለመጀመሪያ ጊዜ በተካሄደ ክርስቲያናዊ የመጻሕፍት ኤግዚቪሽን ምን ያስታውሳሉ? ለመሆኑ ግርማዊ ጃንሆይ ማዘጋጃ ቤት ሲደርሱ ማን ተቀበላቸው? ማንስ አበባ አበረከተላቸው? ማንስ ስለኤግዚቢሽኑ ገለጻ ሰጥቶ ኤግዚቪሽኑን እንዲከፍቱ ጋበዛቸው? እሳቸውስ ኤግዚቪሽኑን ሲከፍቱ ምን አሉ?  የሌሎች ቤተ እምነቶችስ ስሜት፣ ምላሽና ግንዛቤ ምን ይመስል ነበር?  ጋዜጦችስ ምን ብለው ዘገቡት? እዚህ ዝርዝር ውስጥ የገባሁት ገና ብዙ ያልተነገረ ያልተዳሰሰ ታሪክ እንዳለና አሁንም ሊጽፉ የሚገባቸው እንዲጽፉ ፣  በዕድሜ መግፋትም ፣ ከስራ ብዛትም ሆነ በተለያዩ ምክንያቶች የተነሳ መጻፍ ካልቻሉ ሊጽፉ በሚችሉ በኩል ሊያጽፉና አስፈላጊ ታሪካችንን (የእነሱ ታሪክ ብቻ ስላልሆነ) ሊተውልን ለሚገባቸው አባቶች በሕግ አምላክ ታሪካችንን ይዛችሁ እንዳትሄዱ  ለማለት ነው፡፡በዚህ አጋጣሚ ከአንድ አባት ጋር ስለ መጽሐፍ መጻፍ ስንነጋገር “ ምን መሰለህ ? በእኛ ሕብረተሰብ  በተለይ እኛ ባደግንበት ባህል ውስጥ ስለራስ መናገር የሚበረታታ አልነበረም፡፡  ስለዚህ ሁላችንም ስለራሳችን ታሪክ መጻፍ ብዙ አንደፍርም ፡፡ መጻፍ የጀመርነውንም  እንኳን ተገቢ ነው አይደለም በማለት መጨረስ አቅቶን ይዘነው እንገኛለን”  ብለውኛል፡፡

ወደ ተነሳሁበት ሃሳብ ልመለስና አልጠፋ ያለ እሳት አሁን እዚህ የምንገኝበት  ዘመን የደረሰው የኢትዮጵያ የወንጌላውያንና የጴንጠቆስጤያውያን አብያተ ክርሰቲያናትና ክርስቲያኖች  እንቅስቃሴ ታሪክ እንዴት ተጀምሮ እዚህ ደረጃ ሊደርስ እንደቻለ በጥቅሉ ያሳያል፡፡ በጥቅሉ ያልኩት ፓስተር አሰፋ የዘመኑ ጨዋነት በሚጠይቀው መስፈርት እኔነት   የጌታን ክብር እንዳይሻማ በመፍራት ሰፋ ተደርገው ሊባሉና  ሊብራሩ የሚገባቸውን ነገሮች በጥቅሉ እንደተዋቸው መጽሐፉ ያሳብቃልና ነው፡፡ ለምሳሌ በ1964 ዓመተ ምሕረት በሕዳር ወር በታላቁ ቤተመንግስት በንጉሰ ነገሥት ኃይለ ስለሴና በሃያላን ባለሥልጣኖቻቸው ፊት ቀርበው የነበረውን የወቅቱ የጴንጠቆስጤ አምነት አራማጆች ወጣቶችን የቤተመንግስት ውሎ በ4 ገጽ ብቻ አጠቃለው ማለፋቸው ፣ ለአብነት የሚወሰድ ነው፡፡ “እነ አጅሬ”  ለደቂቃ በዚያች ሰፈር ቢገኙ ኖሮ  ተራራ በሚያክል ፎቷቸው በመሸፈን ስንት መጻሕፍትና ስንት ቪዲዮ ባሰራጩራበት ነበር ብዬ ኃጢአት ውስጥ አልገባም፡፡ ለነገሩ የቀድሞዎቹም በዛ (አንናገርም ጌታ ይክበርበት ) የአሁኖችም  ተብዛዛ  (ሁሉን ለሜዲያ ፍጆታ) አንደው ጌታ ረድቶን ማዕከላዊ የሆነና የተመጣጠነ ነገር ቢኖር መልካም ነው፡፡   ይሁንና መጽሐፉ የነ ጋሼ አሰፋ ትውልድ በምን አይነት መሰጠትና ክርስቲያናዊ ዲሲፒሊን   ራሳቸውን ገዝተው፣  ለዓለም ቅራቅንቦ ሳይሸነፉ ፣ መልካሙን ገድል በመጋደል የከፈሉት  ዋጋ ቀላል እንዳልነበረም   ያመላክታል፡፡

አልጠፋ ያለ እሳት ዛሬ ስማቸው የተረሳ መረሳትም ብቻ ሳይሆን በቅርቡ ወደጌታ የመጣን ስማቸውን በጪራሽ ሰምተነው የማናውቀው  በተለያዩ የኢትዮጵያ ክፍላተ ሃገራት ዞረው ወንጌልን ያስፋፉ ቅዱሳንም ስም  ተጠቅሶበታል፡፡ አልጠፋ ያለ እሳት መጽሐፍ ሳይሆን በትክክል ፈሩን ሳይለቁ ያሳለፉትን ሕይወት ለትውልድና ለታሪክ አስተላለፈው ማለፍ ላለባቸው የአምነት አባቶቻችን መነሻ (ማውጫ) ሆኖ ፓስተር አሰፋ ሳያስፋፉት ወይም ቀጣዩን ለመጻፍ ዕድል ባለማግኘታቸው የተውትን ክፍተት በመሙላት የበርካታ ድርሳናትና ገድላት መነሻና መንደረደሪያ ሆኖ ሊጠቅም የሚችል ማውጫ (Manual) እንጂ አንድ መጽሐፍ ብቻ አይደለም ባይ ነኝ፡፡በመጽሐፉ ላይ ታሪኩ የተገለጸው ጃንሆይ ! ጃንሆይ !  ጃንሆይ !  ብሎ በመጮህ “ ከእሳት ቃጠሎ የተረፉ 2 ቅዱሳት መጻሕፍትን ለማስጃ ይዞ ንጉሱ በሚያልፉበት  መንገድ ላይ የተኛው የወቅቱ ወጣት  መኩሪያ ሙሉጌታ (የዛሬው ጋሽ መኩሪያ) የሚገርም ነው ፡፡ መኩሪያ ከንጉሱ ጋር ያደረገው አጪር ንግግርና ከዚያም በቤተመንግስት ቀጠሮ ተይዞለት ጓደኞቹን ይዞ በንጉሱ ፊት የቀረበበት ሂደት እጅግ ታሪካዊ ነው፡፡ በዚያን ጊዜ በጃንሆይ ፊት ቤተመንግስት መቅረብ ማለት ምን ማለት እንደሆነ ተብራርቶ ቢጻፍ ብዙ ቅጾች የሚወጣው የድርሰት ምንጭ የመሆን አቅሙ ከፍተኛ እንደሚሆን ጥርጥር የለኝም፡፡  ( ሃብትና ስልጣን ቢኖረኝ ለዘመናት ለዕምነት ነጻነት መከበር እያነቡና መስዋዕትነት እየከፈሉ ያለፉትን ሁሉ ለመዘከር ልክ ጋሽ መኩሪያ ጃንሆይ ! ጃንሆይ !  ጃንሆይ ! እያለ ሲጮህ በሚመስል መልኩ አንድ የመታሰቢያ ሐውልት በአዲስ አበባ አንዱ ትልቅ ቤተክርስቲያን በር ላይ አቆም ነበር ፡፡ ያን የሚያይ ሁሉ ምንድን ነው ብሎ ሲጠይቅ “አባቶቻችን እዚህ ዛሬ የተገኘው የአምልኮ ነጻነት ላይ ከመድረሳችን በፊት  በዕንባና በጽኑ የእምነት ተጋድሎ አስፋልት ላይ በመተኛት ንጉሱን በመማጸን ጭምር ሞክረው  የከፈሉትን መስዋዕትነት እንዲያውቅ  ነገር ግን እግዚአብሔር በራሱ ጊዜና ሰዓት ጣልቃ ገብቶ ዛሬ እንዲህ በነጻነት ማምለክ መቻሉ ዘም ብሎ የተገኘ እንዳልሆነ በመገንዘብ  እንዳይቀልበት ሊገነዘብ ያስቸለዋል ብዬ ስለማምን ነው፡፡

በጴንጠቆስጣውያን ላይ የደረሰውን መከራና ስደትን በተመለከተ ጋሽ አሰፋ በቅርብ የደረሱበትን ፣ በቅርብ ርቀት ያዩትን እንጂ በተለይ በሰሜኑ የአገራችን ክፍል ስለነበረው ብዙ አለማለታቸው አንድም ቀጣይ መጽሐፍ እያዘጋጁ ሞት እንደቀደማቸው የሚያሳይ ሊሆን ይችላል ፡፡ አለበለዚያም ደግሞ ሁሉንም የአገሪቱን እንቅስቃሴ ዘገባ ከአንድ ሰው  መጠበቅ የማይገባና ሌሎችም የራሳቸውን አስተዋጽኦ እንዲያበረክቱ ጥሪ የሚያስተላልፍ  ይመስለኛል፡፡ለምሳሌ በደሴ ከተማ ኗሪ የነበሩት አቶ ደምሴ አሰሌና አቶ ማርታ የተባሉ የአንደኛ ደረጃ የመንግስት ትምሕርት ቤቶች መምሕራን  “ጴንጠቆስጤ”  በመሆናቸው ብቻ ከከተማዋ በ24 ሰዓት ካልወጡ የደሴ ከተማ 74 ዕድሮች ሕዝቡ በአንድነት ወጥቶ ሊገድላቸው ተማምሏል  ብለው ለመንግስት አሳወቁ፡፡ መንግስትም የሰዎቹን ሕይወት ለማዳን  ባዘጋጀው የፖሊስ የጭነት መኪና ዕቃቸው እየተወረወረ በተወሰኑ ሰዓታት ቤታቸውን ለቀው ሕይወታቸው ላይ አደጋ እንዳይደርስ በፖሊስ ታጅበው የሰሩትን ቤት ጥለው ሕይወታቸውን ለማዳን ሲባል ወደ አዲስ አበባ እንዲዛወሩ  መደረጉን በጣም ሕጻን ልጅ ሆኜ  ቤታችን  ከቤታቸው ከ 200 ሜትር በማይበልጥ ርቀት ስለነበር ሁኔታውን  ቆሜ  በዐይኔ አይቻለሁ፡፡

አጠቃላይ የዚህች መልዕክቴ አላማ መጽሐፉን ማለትም አልጠፋ ያለ እሳት ለመገምገም ሆነ ለመተቸት ወይም ለማብራራት ሳይሆን ለማንበብ እድል በማግኘቴ  የተሰማኝን ስሜት ለማጋራትና ሌሎችም መጻፍ የሚገባቸው እንዲጽፉ ለመማጸን  ብቻ  ነው፡፡ በ አልጠፋ ያለ እሳት ውስጥ በግልጽ ያየሁት የአማኞች መሰጠት ፣ ለአላማቸው ቆራጥ መሆን ራሳቸውን ከገንዘብና ከዝና ፍቅር መግታትን  ነው፡፡     በዚሁም አንጻር የሕዝባችን የብሔራዊና ግላዊ ኩራት ፣ የጨዋነትና የዓላማ ሰውነት መጠን በአገራዊ ፣ ማሕበራዊ ዘርፎች ብቻ ሳይሆን በመንፈሳዊ ዘርፍም ምን ያህል ወደኋላ እየሄደ መሆኑን በዚህ መጽሐፍ በግልጽ ይታያል፡፡ እነፓስተር አሰፋ አለሙ የከፈሉትም መስዋዕትነት፣ ጠመዝማዛና አስቸጋሪ መንገድ አልፈው በሚያንጸባርቅ የሕይወት ምስክርነት ያስረከቡን ቤተክርስቲያን  የአገልጋይነት ደረጃ አሁን ከሚገኝበት ጋር ሲነጻጸር ምን ያህል ቁሳዊ (ንብረት ተኮር)  የታይታ (ለሜዲያ ፍጆታ ) ላይ ያጋደለ መሆኑን ስናይ በሰቆቃዎ ኤርምያስ 5፥21 አንደተጻፈው  “ አቤቱ፥ ወደ አንተ መልሰን እኛም እንመለሳለን፤ ዘመናችንን እንደ ቀድሞ አድስ”  ከማለት ሌላ አማራጭ ያለ አይመስለኝም፡፡ በመጨረሻም አልጠፋ ያለ እሳት የቤተክርስቲያን ጉዳይ ግድ ይለኛል የሚል ሁሉ ሊያውቀው የሚገባውን ሁሉ ይዛለችና እንድታነቡት አበረታታለሁ፡፡

ማሳሰቢያ

ዶሎስና (DOULOS Hope) ሎጎስ (Logos Hope) የሚባሉት ንብረትነታቸው   የሚሽን ሶሳይቲ የሆኑ  2 መርከቦች ነበሩ፡፡እነዚሀ መርከቦች በመላው ዓለም እየተዘዋወሩ በወደቦች ላይ ሲደርሱ   የመጻሕፍት ኤግዚቪሽን በማድረግና መርከቦቻቸውን ለጎብኚዎች ክፍት በማድረግ መጻሕፍትን እጅግ ተመጣጣኝ በሆነ ዋጋ በመሸጥ ለሕዝብ እንዲደርስ ያደርጋሉ፡፡ ለምሳሌ ዶሎስ የተባለችው መርከብ በ108 አገሮች  ተዘዋውራ በ 22,219,916 ሰዎች የተጎበኘች ሲሆን 3,749,375 ሰዎች መርከቧ ላይ የተደረገ ፕሮግራምን ተካፍለዋል፡፡ መርከቧን ከጎበኙ  መካካል 16,930,297  ሰዎች ከመርከቧ ላይ መጻሕፍትን ገዝተዋል፡፡ በአጠቃላይ መርከቧ በ 108 አገሮች ውስጥ የሚገኙ  601 የተለያዩ ወደቦችን ጎብኝታለች፡፡ የሚገርመው ነገር ደግሞ ሁሉም የመርከቧ ሰራተኞች በሚሲዮናዊነት ጊዜያቸውን  መድበው ለተወሰነ ጊዜ በነጻ የሚያገለግሉ መሆናቸው ነው፡፡

Research Center

ኀጢአት በደጅህ እያደባች ናት - ‭(ዘፍጥረት 4‬፥‭7) ‬‬‬‬Girma Bekele (Phd)Pastor

ኀጢአት በደጅህ እያደባች ናት - ‭(ዘፍጥረት 4‬፥‭7)‬‬‬‬
በአውሮፓ ኅብረት አባል አገራትና በአፍሪካ፣ ካሪቢያንና ፓስፊክ አገራት (OACPS) መካከል በ 403 ገጾች የተካተተ ለ 20 ዓመታት የሚዘልቅ ታሪካዊ የአጋርነት ስምምነት (OACPS-EU Partnership Agreement, 15 November 2023) በ አፒያ ሳሞዐ ተፈርሟል። ስምምነቱ ከ 20 ዓመት በፊት በኮትኑዩ፤ ቤኒን የተፈረመውን ስምምንት (The Cotonou Agreement, 23 June 2000) የሚተካና፣ በስድስት አንኳር ጕዳዮች ላይ አሳሪ መርሕ ይሆናል። እነዚህም ሰብአዊ መብቶች፣ ዲሞክራሲና አገረ መንግሥት፣ ሰላምና ደኅንነት፣ የሰውና የማኅበራዊ እድገት ልማት፣ ዘላቂ የተፈጥሮ ልማትና የአየር ንብረት ለውጥ እንዲሁም የሰው ፍለሰት እና እቅስቃሴን በተመለከተ ነው።
ከፍ ሲል በተጠቀሱት የስምምነት ነጥቦች ላይ ያለኝ ግንዛቤ ከአጠቃላይ ዕውቅት ያለፈ አይደለም። ስምምነቱ ለአገራችን ያለውን ፋይዳ፣ ዝርዝር ትንተናና እንድምታ ለባለሙያዎቹ እተዋለሁ። ሆኖም አስፈላጊነቱን በጽኑ አምናለሁ። ትኵረቴ ሰብ አዊ መብትንና አካታችነትን ተንተርሶ በቀረበው የጾታ ማንነትና የወሲብ እሳቤ ላይ ነው። እጅግ አሳሳቢና የማኅበረሰብን በተለይም የጾታ ማንነትን፣ የወሲብ ትምህርት፣ የጋብቻንና የቤተ ሰብን መሠረት ከሥሩ የሚያናጉ ፖሊሶዎችን ይዟል። ይህን አስመልክቶ ያስተዋልኳቸውንና ትኵረት የሚሻቸውን የስምምነቱን ነጥቦች በአምስት በመክፈል እንደሚከተለው አቀርባለሁ።
1) ያልተገደበና አካታች የጾታ ማንነትን “የሚያከብር” ሰብአዊ መብት ተግባራዊ ማድረግ
ባለ ደርሻ አካላት፣ ማለትም በአንድ ጐራ የአውሮፓ ኅብረት አባል አገራት፣ በሌላኛው ጐራ አፍሪካ፣ ካሪቢያንና ፓስፊክ አገራት፣ “ለሰብአዊ መብቶች” መከበር በጋራ እንደሚሠሩ በአጽንዖት ተሰምሯል። በተለይም የተባበሩትን መንግሥታትና የኢኮኖሚና የልማት ትብብር ድርጅት (OECD) መርሖች ተፈጻሚነት እንዲኖራቸው የሚያግዙ ፖሊሲዎችና ደንቦች፣ በግል፣ በማኅበራዊና በባህል ዘርፉ ተፈጻሚነት እንዲኖራቸው ማረጋገጥ ነው። ይህም ማለት በሥራ ላይ ያሉት የአገራት ፖሊሲዎች፣ ድንጋጌዎችና ደንቦች በዚህ አግባብነት በየጊዜው ይቃኛሉ (አንቀጽ 2፣ ቍ. 5፤ አንቀጽ 4፣ ቍ. 1፤ አንቀጽ 9፣ ቍ.2፤ አንቀጽ 13፣ ቍ. 5፤ አንቀጽ 20፤፣ ቍ. 5)።
እንደሚታወቀው ከ 38ቱ የ OECD አገራት 24ቱ የግብረሰዶም ጋብቻን ያጸደቍ.፣ እንዲሁም የድርጅቱ የውጪ እርዳታ ፓሊሲ ይህንኑ አካታች እንዲሆንና ተረጂ አገራትም “በሰብአዊ መብት” ሰበብ እንዲቀበሉት ጫና ያደርጋሉ። በአገራች ሰላም፣ ፍትሕ፣ የሕግ የበላይነትትና ሰብአዊ መብቶች መከበረ የወቅቱ የአገራችን ዐቢይ ጥያቄዎች ናቸው። ሆኖም ስምምነቱ የሚጥይቀው “ያልተገደበና አካታች የጾታ ማንነት መብት” ችግራችን አይደለም። ቢያንስ የአብዛኛው ሕዝብ።
2) የምዕራቡ ዓለም የጾታ ርእዮተ ዓለም (Gender Ideology) ተቀባይነት እንዲኖረው ማድረግ
ስምምነነቱ እ. ጐ. አ በ 2030፣ ድኽነትን ማጥፋት፣ ጾታዊ አድሎአዊነትን ማስቀረትና የጾታ [Gender] እኩለነትን ማረጋጥ ግብ ያደርጋል። ለዚህም አፈጻጸም ይረዳ ዘንድ፣ ባለ ደርሻ አካላት በኅብረተሰባቸው መካከል ያሉ “የተዛቡ የጾታ ዕይታዎችን” ማስተካከል፣ እንዲሁም የጾታን ማንነትን፣ መብትንና እኩልነትን በተመለከተ በፓሊሲዎችና በፕሮግራሞች ሁሉ ውስጥ ማስረጽና ማንጸባረቅ ይጠበቅባቸዋል። (አንቀጽ 2፣ ቍ. 5፤ አንቀጽ 9፣ ቍ. 2፤ አንቀጽ 10፣ ቍ. 1፤ አንቀጽ 41፤ አንቀጽ 80፣ ቍ. 3)።
ለመሆኑ የምዕራቡ ዓለም የጾታ ርእዮተ ዓለም በአጭሩ ምንድነው?
የዚህ ርዕዮተ ዓለም “የወሲብ አብዮት አባት” በመባል የሚታወቀውና ከዚህም ጋር ተያይዞ የምዕራቡን ዓለም የጾታና የወሲብ ግንዛቤ፣ ዕሴቶችና ባህል ሥር ነቀል በሆነ መልኩ የቀየረው የኢንዲያናው ዩኒቨርሲቲ ፕሮፌሰር አልፈርድ ሲ ኪንዚ (June 23, 1894 — August 25, 1956) ነው። በተለይም “የኪንዚ ሪፖርት” በመባል የሚታወቍት Sexual Behavior in the Human Male (1948) እንዲሁም Sexual Behavior in the Human Female (1953) “የምርምር ሥራዎች” ለምዕራቡ ዓለም ወሲባዊና የጾታ ማንነት ቀውሶች ትልቅ አስተዋጾኦ አድርገዋል።
ሁለተኛው ሰው ትውልደ ኒውዚላድ የሆነ አሜሪካዊው ጆን መኒ (8 July 1921–7 July 2006) ነው። መኒ በጆን ሆፕኪንስ ሆስፒታል ታዋቂ የሕፃናት ሕክምናና የሥነ ልቡና ፕሮፌሰር ነበር። በግብረ ሰዶም ወታደራዊ አራማጆች ዘንድ “የጾታ ለውጥ ንቅናቄ መንፈሳዊ አባት (the spiritual father of trans movement)” በመባል ይታወቃል። በምዕራቡ ዓለም ያለው “የጾታ ለውጥ” ሕክምና ሳይንሳዊ ፍልስፍና መሠረት ያረፈው በዚሁ በጆን መኒ ሥራዎች ላይ ነው።
“ጾታ ተፈጥሮአዊ ሳይሆን” ማኅበራዊ ውቅር (social construct)” ነው የሚለው የጾታ ርዕዮተ ዓለም (Gender Ideology] ፊት አውራሪ ነበር። መኒ “ወንድነትም ሆነ ሴትነት” ምርጫና ማኅበራዊ ውቅር እንጂ ተፈጥሮአዊ አይደለም የሚል ጽኑ እምነት ነበረው። ልጆች ጾታ “ገለልተኛ ሆነው እንደሚወለዱ” (born gender neutral)፣ ምንም ተጽዕኖ በማያመጣ መልኩ “ጾታቸውን” በሕክምናና በቴራፒ መቀየር እንደሚቻል ይሞግታል። በ1965 በአሜሪካ ያቋቋመው የመጀመሪያው የጾታ ዝውውር ቀዶ ጥገና (sex reassignment surgery) የሕክምና ፍልስፍና መሠረት ይኸው የተጣመመ ግንዛቤ ነበር። ኪንዚም ሆነ መኒ በወሲብ ጕዳይ በራሳቸው እጅግ ግራ የተጋቡ፤ ከሁለቱም ጾታዎች፣ እንዲሁም የጾታ ለወጥ ካደረጉ ጋር ክፍትና ያልተቆጠበ ግኑኙነት ነበራችው።
የተባበሩት መንግሥታት ሴቶች (UN Women) የሰብአዊ መብቶች ሙግት መሠረት ያረፈው በኪንዚና በመኒ ሥራዎች ላይ ነው። ለምሳሌ፣ “ጾታ [ወንድነትና ሴትነት] ሥነ-ተፈጥሮአዊ ሳይሆን” ማኅበራዊ ውቅር (social construct) በመሆኑ በየጊዜው ተለዋዋጭ የሆነ ብዙ ዐይነት መገለጫዎች አሉት” (UN Women: United Nations Entity for Gender Equality) የሚል ጽኑ እሳቤ አለው። በአሁኑ ወቅት በምዕራቡ ዓለም አተርጓጐም “ጾታዊ ማንነቶች” እስከ 107 ደርሰዋል። በዚህም አያበቃም። በዚህ ስምምነት ውስጥ የተሰወረው “ሰይጣን” የእነዚህ ሁለት ሰዎች ሥራ ነው። ቅዱስ ቃሉ እንደሚለው “ወንድና ሴት አድርጐ ፈጠራቸው፤” (ዘፍ 1፥27)። ወንድ እና ሴት እኩል ናቸው፤ አንድ ዐይነት ወይም ተለዋዋጭ ግን አይደሉም። የማኅበረ ሰብ መሠረት ቤተ ሰብ ነው፤ የቤተ ሰብ መሠረት “የወንድ እና የሴት” እኩልነትና ጾታዊ ልዩነት ነው። በዚህ ስምምነት አማካኝነት “በሰብአዊ መብትን” በመንተራስ ይህን ዘላላማዊ እውነት የሚያፈርስና የቤተ ሰብን፣ የማኅበረሰብንና የአገርን መሠረት የሚናጋ ዕቅድ ወደ አገራችን እየመጣ ነው። እናስተውል፤ እንንቃ! ድኽነትን በጋራና በትጋት እየተዋጋን ፈሪሓ-እግዚአብሔር ያለው ትውልድ ማትረፍ ይሻለናል።
3) ሥርዐተ ትምህርቶች “በተሟላ የጾታ ትምህርት” እንዲቀረጹ ማድረግ - Compressive Sex Education
በስምምነቱ መሠረት ባለደርሻ አካል አገራት፣ የጾታ ማንነትን፣ የወሲብ ጤንትንና ውልጃን አስመልክቶ፣ ነጻና ሙሉ የሆነ የጤና አገልግሎት እንዲኖራቸው፤ አንዲሁም በተመሳሳይ ጕዳዮች ላይ የዩኔስኮን “የተሟላ የጾታ ትምህርት መመሪያ” ተግባራዊ እንዲከተሉ ይጠይቃል። (አንቀጽ 40፤ ቍ. 6) አገራት ይህን የምዕራቡን ዓለም “የጾታ” ትምህርት የሥርዐተ ትምህርታቸው አካል እንዲያደርጉ ኅብረቱ እርዳታ ያደርጋል። ይህ ብዙ አስከፊ እንድምታ አለው። የዩኔስኮ ትምህርት ራሱ የተቀረጸው የምዕራቡን ዓለም የጾታ ርእዮተ ዓለም ታስቢ በማድረገ ነው። ለአብነት ያህል አንድ ማስረጃ ብቻ ልጥቀስ፦
“ወሲባዊ ማንነት ማኅበራዊ ውቅር ነው። ውስብስብ፣ በወቅትና በሁኔታ ተለዋዋጭ ሲሆን፣ በግለሰቦች ልምምድ፣ ሃይማኖታዊ፣ በባህላዊና ማኅበራዊ እሴች ይወሰናል . . .በዚህ ረገድ ልጆች በተለያየ የሕይወት ደረጃቸው ጤናማና ኀላፊነት ያለው ውሳኔ እንዲወስኑ ትምህርት እጅግ አስፈላጊ ነው . . . ‘የተሟላ የጾታ ትምህርት’ (CSE) ዓላማ፣ ልጆች በየትኛውም መንገድ ደስታና ርካታ የሚሰጣቸውን ‘ጤናማ’ የወሲብ ልምምድ ‘ነጻነታቸውን ‘በአገባቡ እንዲጠቀሙ የሚያስችል ዕውቀት መስጥት ነው።”(International Technical Guidance on Sexuality Education (ITGSE, Conceptual Framework for Sexuality in the Context of Comprehensive Sexuality Education (CSE)፡ The Global Education 2030 Agenda፣ p.17-18, UNESCO, 2018).
ይኸው የዩኔስኮ መመሪያ ልጆችን በዕድሜ ከ 5-8፤ ከ 9-12፤ ከ13-15 እንዲሁም ከ 15ዓመት በላይ በመከፋፈል የምዕራቡን ዓለም የጾታ ትምህርት በርዝር ያቀርባል። ልጆች ከአምስት ዓመታቸው ጀምሮ “ጾታ ማኅበራዊ ውቅር” እንጂ በተፈጥሮ (ባዮሎጂ) የተወሰነ ያለመሆኑን እንዲማሩ ይደረጋል። ከ12 ዓመት በላይ የሆኑት ደግሞ የጾታ ዝንባሌና አገላለጽን (gender identity/norms/expressions) ማስተናገድ፣ የጾታ ዝውውር፣ እርግዝናን የመከላከያ መንገዶች፣ ደስታ እሰከተገኘበትና ‘ጤናማ’ እስከሆነ ድረስ በየትኛውም መንገድ የግል የወሲብ ፍላጐት የማረካት ነጻነት እንዲሁም የሴት ልጅ የውርጃ መብትን በተመለከተ ይማራሉ። (ITGSE, The Global Education 2030 Agenda , “The Social Construction of Gender and Gender Norms”, 50-72).
የተባበሩት መንግሥታት የሰብአዊ መብት ካውንስል በ June 30, 2016 ባሳለፈው ውሳኔ (A/HRC/RES/32/2) መሠረት መንግሥታቱን የሚያማከር የሙሉ ጊዜ “የወሲብ ዝንባሌና የጾታ” አጀንዳ (Sexual Orientation and Gender Identity - SOGI) አማካሪ አለው። በተመሳሳይ መልኩ፣ የተባበሩት መንግሥታት ሴቶች (UN-Women) ዓለም ዐቀፍ የጾታ እኩልነት አጀንዳ ተፈጻሚነት እንዲኖረው የሙሉ ጊዜ አማካሪ (“Dedicated LGBTIQ+ Rights Specialist) አለው። የመንግሥታቱ ሴቶች ቢሮ ባወጣው መመሪያ መሠረት “በተለምዶ ጾታን ‘በወንድነትና በሴትነት’ በመክፈል የሚበይነው ዕይታ አባዊ (patriarchal) እና ወግ ተከተል (heteronormative) በመሆኑ መጋፈጥ ያስፈልጋል” ሲል ይሞግታል። በዚሁ መሠረት “ተፈጥሮአዊ ጾታ (biological sex) የሚለው አሰያየም፣ የጾታ ለውጥ ያደረጉ ሰዎችን ለጾታዊ ኢፍትሐዊነት፣ አድሎአዊነትና አግላይነት አሳልፎ ስለሚሰጥ የእነርሱን “የጾታ ማንነት” የሚያካትትና ዐቃፊ የሆነ ሌላ ተጨማሪ የመገለጫ ስያሜ ያስፈልጋል” የሚል መመሪያ አለው። (LGBTIQ+ Equality and Rights Internal Resource Guide, UN Women, 2022).
4) የቃላት ዐውዳዊ አረዳድ ልዩነትና የስምምነቱ አሳሪነት
በሚከተሉት መረዳቶች ላይ፣ ሙሉ ለሙሉ በሚያሰብል ሁኔት፣ የኢትዮጵያ (በእኔ ግምት የአብላጫው የባለ ድርሻ አካል አገራትን ጨምሮ)፣ ከምዕራቡ ዓለም መረዳት ጋር ተቃራኒ ነው። ይህ ስውር ደባ ነው። ዋና ዋናዎቹን ላንሳ፦
• Gender (ጾታ) – 61 ጊዜ የተጠቀሰ
• Gender equality (የጾታ እኩልነት) – 28 ጊዜ የተጠቀሰ
• Inclusive/inclusiveness (አካታች/አካታችነት) –103 ጊዜ የተጠቀሰ
• Sex/Sexual (ወሲብ./ወሲባዊነት) - 33 ጊዜ የተጠቀሰ
• Universal health coverage / access to reproductive health – (ሁሉን ዐቀፍ የጤና ሽፋን) - በአንቀጽ 29 “ጤና” የሚለው ክፍል የተካተተና ለውርጃ፣ ላልተገደበ ወሲብ፣ ለጾታ ዝውውርና ተያያዥ ቀውሶች በር ከፋች ውል።
• Hate speech/ discrimination/ advocacy of hatred/ discriminatory practices (የጥላቻ ንግግች፣ አግላይ ተሟጋችነት) - 45 ጊዜ የተጠቀሰ ሀሳብ - ለወንጌል መልእክት፣ በተለይም የክርስቶስን ብቸኛ አዳኝነት መናገር፤ የጋብቻን ክቡርነት፤ ጾታና ወሲብ፤ ውርጃና ተመሳሳይ መጸሐፍ ቅዱሳዊ ዕይታዎችን ማስተማር እንደ “ወንጀል” የሚታይ ያደርጋል። በእነዚህ መሠረታዊ መጽሐፍ ቅዱሳዊ አስተምህሮ ላይ በምዕራቡ ዓለም ያለቸው ቤተ ክርስቲያን ምን ያህል ፈተና ውስጥ እንዳለች ልብ ልንል ይገባል።
የዚህ ስምምነት ሕጋዊ አሳሪነት የባልደርሻ አገራትን ሉዓላዊነት የሚሸረሽር ነው። እጅግ አሳሳቢው አገራት ስምምነቱን በዓለም ዐቀፍ መድረኮች የማስፈጸም ግዴታ እንዳለባቸው ስምምነት መደረጉ ነው (አንቀጽ 6፤ ቍ. 3፤ አንቀጽ 88፤ ቍ. 5)። ልብ እንበል፤ ይህ ስምምነት 27 የአውሮፓ አንዲሁም 79 የአፍሪካ፣ የካሪቢይ እና የፓሲፊክ፣ በድምሩ 106 አገራት በሥራቸው ያለውን ወደ ሁለት ቢሊዪን ሕዝብ የሚወክል ነው። ይህም በተባበሩት መንግሥታት ድርጅት ካለው ወንበር ከግማሽ በላይ ማለት ነው። በስምምነቱ ላይ የተዘረዘሩት ጕዳዮች ሁሉ ባለድርሻ አካላት፣ በአገር፣ በአኀጉርና በዓለም ዐቀፍና መድረኮች (ለምሳሌ የተባበሩት መንግሥታታት) ላይ የማስፈጸም (adoption of common positions on the world stage) ግዴታ ይኖራቸዋል። በዝምታ የድምፅ ተዐቅቦ ወይም በተቃውሞ ረድፍ መቆም አይቻልም። (አንቀጽ 1፣ “ዓላማ”)።
5) ማኅበራዊ መገናኛዎች ዐቃፊ፣ አካታችና “ጾታ ደጋፊ” እንዲሆኑ የሚዲያ ፓሊሲዎችን ማስረጽ - Gender Mainstreaming
በተደጋጋሚ የሚነገር “እንግዳ ዐሳብ” እያደር ተቀባይነት እንዲሚኖረው እናውቃለን። የምዕራቡ ዓለም ባህል ምን ያህል በትውልዳችን ላይ ተጽእኖ እንዳለው የምንገነዘበው ሐቅ ነው። እውነትና ግብረገባዊነት አንጻራዊ የሆኑበት፤ እንዲሁም፣ ሁሉ ዐቃፊነትና አካታችንነት የሰለጠኑበት ዘመን ነው። ይህ ስምምንት “መቻቻልና መቀበበል፣ አካታችና ዐቃፊ” በሚሉ እስቤዎች፣ የማኅብረሰብን ሃይማኖታዊ እሴቶች፣ ባህልና ወግ ይሸረሽራል። አንዱ ዋናው መንገድ የምዕራቡን ዓለም የጾታ ርእዮተ ዓለም በሚዲያ፣ በማኅበራዊና በፓለቲካዊ ፓሊስዎች ውስጥ ማስረጽ ነው። (አንቀጽ፤ 2፣ ቍ. 5)።
ምክር - ከብዙ ትሕትና ጋር
ይህ ስምምነት ብዙ ጠቃሚ ትብብሮችን ይዟል። ሆኖም ለከፋ ችግር የሚያዘጋጀን ዕቅድ እንዳለውም ልብ ልንል ይገባል። ብዙ ጥበብና ማስተዋል የሚጠይቅ እርማት ያስፈልገዋል። የምዕራቡ ዓለም “የሰው ልማትና ዕድገት” እሳቤ እግዚአብሔር የለሽና ሰውን የራሱ አምላክ ያደረገ ዓለማዊነት (Secular Humanism) ነው። እውነተኛ “የሰው ልማት” ፈሪሓ- እግዚአብሔርን እንዲሁም የሰውን አምሳለ መለኮት ተሸካሚነት ያማከለ ነው። እናስተውል፣ በጥቂቶች በተያዘው የምዕራቡ ዓለም የኢኮኖሚ ብልጽግና አብላጫውን የዓለም ሕዝብ ጨቍኖ ያያዘና ኢፍትሐዊ ነው። በምዕራቡና በቀረው የድኾች ዓለም መካከለ ልክ እንደ የሰማይና የምድር የርቀት ከፍታ ያህል ያለው የሀብት ክፍፍል ልዩነት ይህን ሐቅ ያመለክታል።
ለቤተ ክርስቲያን - ይህን ስምምነት የሚያጠናና ነገረ መለኮታዊ እንድምታዎቹን የሚያሳየን የባለሙያዎች ስብስብ በመፍጠር ሕዝብን ማንቃት እንዲሁም መንግሥትን መመከር ያስፈልጋል። ትልቅ አደጋ በፊታችን አለና! በብዙ ሞራል ዝቅጠት ውስጥ በተዘፈቀ፣ አምላክ የለሽ፣ እውነት አንጻራዊ ሆኖ በደበዘዘበት የምዕራቡ ዓለም ባህል ተጽእኖ ሥር ለሚያድጉ ልጆቻቻንንና ለመጨው ትውልድ ልናስብ ይገባናል። በእርዳታና በሰብአዊ መብት ሽፋን በአገራችን ላይ ያኮበኮበውን የምዕራቡን ዓለም የጾታ ርእዮተ ዓለም አጀንዳ በቸልተኝነት ብንሳልፍ መዘዙ የከፋ ነው የሚሆነው። በዘረኝነት፣ በክፍፍል፣ በሐሰት አስተምህሮና በዓለማዊነት እንቅርት ላይ፣ ልጆቻችንን ሊበላ ያኮበኮበው የሞራልና የወሲብ ልቅነት አውሬ ተጨምሮበት ምን ይተርፈናል? ቤተ ክርስቲያን ስትወደቅ ትውልድም አብሮ ይወድቃል። ወደ ወንጌል እንመለሰ፤ ለትውልዱም ብርሃንና ጨው እንሁን!
ለቤተ ሰብ - እንንቃ፤ እንጸልይ! በጋብቻ፣ በጾታ ማንነትና በቤተ ሰብ እሴቶቻችን ላይ ግልፅ ጦርነት ታውጇል። ልጆቻችንን በቃልና በሕይወት ምስክርነት እናስተምር። እኛ ካላስተማርናቸው፣ ክፉው ባህል ያስተምራቸዋል። ልጆቻችንን ቄሳር ሳይሆን፣ እኛ ነን ልናሳድግ የሚገባው። እንደምናስተውለው፣ በምዕራቡ ዓለም ነውር የሆነው በአደባባይ በሕጋዊ ፈቃድ ይከበራል፣ ክብር የሆነው "እንደ ነውር" በሕግ ተከልክሎ ይሰደዳል። ነግ በእኛ ነው፤ እናሰብ፤ በቤታችን ክርስቶስና ቃሉ ይሰልጥኑ!
ለመንግሥት - በዚህ ስምምነት አንቀጽ 99 መሠረት እርማት መጠየቅ ይቻላል። በስምምነቱ በተነሱት ስድስት ዐብይት ርእሰ ጕዳዮች ለአገራችን ያላቸው ፋይዳ በባለሙያዎች የሰከነ ጥናት የተደረገ ይመስለኛል። ሆኖም በዚህ አነስተኛ ጽሑፍ ላይ እንዳነሳሁት ጾታን፣ ወሲብን፣ ውርጃን፣ ሰብአዊ መብትንና የጾታ ጤና ትምህርትን አስመልክቶ የአገሪቱ አረዳዳ ግልጽ ማድረግ ያስፈልጋል። የስምምነቱ አንዱ ትልቁ ችግር ቃላት ዐውዳዊ አፈታት እንዳላቸው ግምት ውስጥ ያለማስገባቱ፤ ወይም ሆነ ብሎ መተው ነው። የአገራችንን አረዳድ ግልጽ ማድረግ ያስፈልጋል። ሰላም፣ ፍትሕና የአገር ብልጽግና አይለያዩም። በፍትሕ፣ በሰላም፣ በይቅር ባይነት፣ በዕርቅና በፈውስ ላይ ወደ ተመሠረተ አገራዊ መግባባት መሄድ ይገባናል። የዐመፅ ዑደት የመሰበሪያው መንገድ ይኸው ብቻ ነው። የድኽነት ቀንበራችንን ይበልጥ ካከበደው ዐመፅ-መር የፓለቲካዊ አዙሪት መውጣት አለብን። በእርዳታ የበለጸገ አገር የለም፤ በሰላም ዋስትና፣ በፍትሕ መስፈን፣ በሕግ የበላይነት መሰልጠንና በሥራ ትጋት እንጂ። በአንድ ጊዜ እርዳታ ፈላጊና የእርዳታውን ውል ተደራዳሪ ልንሆን አንችልም።
እግዚአብሔር ቤተ ክርስቲያን ያድስ፤ አገራችንን ይባርክ፤ ይጠብቅም!
አሜን!

ለነፍሴ ሰላም አላት ! It is well with my soul !

ለነፍሴ ሰላም አላት ! It is well with my soul !
ሆራቺዮ ስፓፈርድ የተባለ ታዋቂ ሃብታም ነጋዴ በ 19ኛውክፍለ ዘመን በአሜሪካን አገር በቺካጎ ከተማ ይኖር ነበር፡፡ ሆራቺዮ ስፓፈርድ በተማዋ ታዋቂ ሃብታም ብቻ ሳይሆን ታዋቂ የወንጌል አማኝና አገልጋይ ነበር፡፡ በአሜሪካ የመነቃቃትና የከፍተኛ የወንጌል ንቅናቄ ውስጥ ተሳታፊ ከመሆንም አልፎ በወቅቱ በአሜሪካና በአውሮፓ ታላቅ ዝናን ያተረፈው የድዋይት ላይማን ሙዲ (Dwight L. Moody) ዲ.ኤል. ሙዲ መባልም የሚታወቀው፣ የሙዲ ቸርችን፣ የኖርዝፊልድ ትምህርት ቤትን እና የማውንት ሄርሞን ትምህርት ቤትን በማሳቹሴትስ፣ ሙዲ ባይብል ኢንስቲትዩት እና ሙዲ አሳታሚዎችን የመሰረተ አሜሪካዊ ወንጌላዊ እና አሳታሚ ነበር።
የሆራቺዮ ስፓፈርድ ቤተሰብ ቺካጎ ውስጥ በተከሰተ ተላላፊ በሽታ ወንድ ልጃቸውን በሞት ተነጠቁ፡፡ ከዚያም መሪር ሃዘን ቤተሰቡ ገና ሳያገግም ሌላ አሳዛን መከራ በቤተሰቡ ላይ ወደቀ፡፡ ይህም አደጋ በአሜሪካም ሆነ በቺካጎ ከደረሱት የእሳት አደጋዎች ሁሉ ከፍተኛው የሆነው ታላቁ የቺካጎ እሳት ቃጠሎ ተብሎ የሚታወቀው አደጋ የቺካጎን ከተማ የንግድ ማዕክል በማጥቃት የከተማዋ የንግድም ማዕከሎች ሲወድሙ የሆራቺዮ ስፓፈርድ ንብረትም አብሮ ወደመ፡፡
በዚህ ወቅት ከላይ ስሙን የገለጽነው ዲ.ኤል ሙዲ የተባለው ታዋቂ አገልጋይ በወቅቱ ከአሜሪካ ወደ እንግሊዝ አገር ሄዶ በማገልገል ላይ ነበር፡፡ ሙዲና ሰፓፈርድ ደግሞ የተቀራረቡ ጓደኛሞች ነበሩ፡፡ ስለዚህ ስፓፎርድ ከዚህ ከደረሰበት ተደጋጋሚ ሃዘንና መከራ ለማገገም ወደ እንግሊዝ አገር ሄዶ በዚያ በማገልገል ላይ የሚገኘውን ጓደኛውን ዳዊት ሙዲን እያገዘ የተወሰነ ጊዜ ለማሳለፍ ቤተሰቡን ይዞ ሄዶ ትንሽ ተጽናንተው በዚያውም እንግሊዝ አገርን ጎብኝተው ለመመለስ ወስነው ዝግጅት ጀመረ፡፡
ወደ እንግሊዝ አገር ለመጓዝ የወሰኑበት ቀን ደርሶ ጓዛቸውን አዘጋጅተው ከቤት ሊወጡ እየተዘጋጁ እያሉ የማዘጋጃ ቤት ተላላኪ በር አንኳኳ፡፡ ተላላኪውም “ በከተማው በቅርቡ በደረሰው የእሳት ቃጠሎ ስለወደመው ንብረትና ካሳ ሁኔታ ለመነጋገር በሚቀጥለው ሳምንት ወሳኝ ስብሰባ ስለተጠራ በስብሰባው እንዲገኙ መልዕክት እንድነግርዎ ተልኬ ነው” አለው
ሚስተር ስፓፎርድም መልሶ “ እንዴ እኔ በጪራሽ አልችልም ፡፡ አሁን ወደ እንግሊዝ አገር ለመጓዝ ከነቤተሰቤ የመርከብ ትኬት ቆርጨ ከቤት ልወጣ ስል ነው የደረስከው ” አለው፡፡
ተላላኪውም “ ሚስተር ስፓፎርድ እርስዎ የሚያዋጣዎትን ያውቃሉ፡፡ ነገር ግን ይህ ስብሰባ ስለወደመው ንብረት.፣ በቃጠሎው ምክንያት ስለተመሰቃቀለው የድንበርና ቦታ ይዞታ ፣ ስለ ሱቆች ቦታ አከላልና ስለመሳሰሉት ወሳኝ ጉዳዮች ውሳኔ የሚሰጥበት ስብሰባ ነው፡፡ ውሳኔውን ለእርስዎ እተዋለሁ ብሎ ሰላምታ ሰጥቶት ሄደ፡፡
ሚስተር ስፓፎርድ ከባለቤቱ ጋር ስለሁኔታው ጥቂት ከተወያየ በኋላ “ በቃ አንቺና ልጆቹ ቀድማችሁ ሂዱ ፡፡ አኔ ስብሰባውን ጨርሼ በኋላ እመጣለሁ” ብሎ ባለቤቱንና አራት ሴት ልጆቹን በመርከብ አሳፍሮና ሸኝቶ ወደ ቤቱ ተመለሰ፡፡
ከ3 ቀናት በኋላ የጽሕፈት ቤት በሩ ተንኳኩቶ የቴሌግራም መልዕክተኛ አንድ መልዕክት በእጁ ሰጠው፡፡ ቴሌግራሙን ከፍቶ ሲያነበው saved alone! የሚል ነበር፡፡ ቤተሰቡ የተጓዘባት SS (Steam Ship) Ville du Havre, የተባለችው መርከብ በአትላንቲክ ውቅያኖስ ውስጥ ከሌላ መርከብ ጋር ተጋጭታ በመስጠሟ አራቱም ልጆቹ መስጠማቸውን ለመግለጽ ባለቤቱ የተጠቀመችው ቃል “ እኔ ብቻ ቀርቻለሁ” saved alone! የሚል መልዕክት ነበር፡፡
ወንድም ሆራቺዮ ስፓፎርድ በአጪር የጊዜ ልዩነት ወንድ ልጁን በበሽታ ፣ ንብረቱን በእሳት አደጋ ፣ 4 ሴት ልጆቹን በባሕር ስጥመት ሲያጣ ምን ዓይነት ጥልቅ ሃዘን እንደሚሰማው መገመት ቀላል አይደለም፡፡ የሚገርመው ሆራቺዮ ራሱ አገልጋይና የሙዲ የቅርብ ረዳት የነበረ ሲሆን እንደውም የሙዲን አገልግሎት በገንዘብ የሚደግፍ እንደነበረ ይነገራል፡፡
ከዚያም በደረሰብት ሃዘን እየተኮማተረ እንግሊዝ አገር ብቻዋን ሃዘን ላይ ከምትገኘው ባለቤቱ ጋር ለመሆን በሌላ መርከብ ተሳፍሮ ጉዞ ጀመረ፡፡ ጉዞውም እንደተጀመረ የመርከቡን አስተናጋጅ SS Ville du Havre የሰመጠችበት ቦታ ሲደርስ እንዲነግረው አደራ ብሎ ጉዞውን ቀጠለ፡፡ አንድ ቀን አስተናጋጁ ክፍሉን አንኳኩቶ “ ሚስተር ስፓፎርድ በትክክል ቦታውን ይህ ነው ማለት ባይቻልም Ville du Havre የተባለችው የንግድ መርከብ የሰመጠችው እዚህ አካባቢ ነው” አለው፡፡.
ሚስተር ስፓፎርድም መርከቡ በረንዳ ላይ ሆኖ ያንን ከባሕር እየተምዘገዘገ እየመጣ መርከቡ ላይ እየተላተመ የሚያልፈውን አረፋ እያየ ለብዙ ሰዓታት እየተንሰቀሰቀ ጌታ ሆይ ለምን ? Why God? እያለ በሃዘን ቆዬ፡፡ ከዚያም ወደ ጥልቁ ባሕር አተኩሮ ሲመለከትና ሲተክዝ ድንገት በባሕሩ የማዕበል አረፋ ውስጥ ” እግዚአብሔር አንድያ ልጁን እስኪሰጥ ድረስ “ የሚለውን ቃል መንፈስ ቅዱስ በአዲስ ኃይልና መገለጥ ወደ ልቡ አመጣ፡፡
ሚስተር ስፓፎርድም ፊቱ በድታና ሃዘንን በሚያስረሳ መንፈስ ተሞልቶ ” ኦ ጌታ ሆይ! ለካ አንተም ልጅን በሞት ማጣትና ሃዘን ምን እንደሆነ ታውቀዋለህ “ በማለት መንፈሱ መጽናናት ጀመረ፡፡ በዚህ ቃል በመጽናናት ጥልቅ እምነቱና በእግዚአብሔር ላይ ያገኘው ሰላም ከሐዘንም ከደስታም በላይ እንደሆነ አረጋገጠ፡፡ ከዚያም በጉዘው መጨረሻ ዛሬ በመላው አለም እጅግ ታዋቂ፣ ዝነኛ ፣ ተወዳጅና አጽናኝ የሆነውን It is well with my soul ! “ለነፍሴ ሰላም አላት “ የተባለውን መዝሙር ደረሰ፡
የመጀመሪያው ስንኝ እንደዚህ ይነበባል፡፡
" ሰላም እንደ ወንዝ በመንገዴ ላይ ተትረፍርፎ ሲፈስ
ደግሞም ሃዘን እንደ ባሕር ማዕበል ዙሪያዬን ሲያጓራ ;
ዕጣዬ ምንም ይሁን ምን፣
ለነፍሴ ሰላም አላት እንድል አስተምረኸኛል፣
ለነፍሴ ሰላም አላት፣ ለነፍሴ ሰላም አላት ፡፡
It is well with my soul
When peace like a river, attendeth my way,
When sorrows like sea billows roll;
Whatever my lot, Thou hast taught me to say,
It is well; it is well, with my soul.
ሚስተር ስፓፎርድ በ1828 ዓመተ ምሕረት ኒው ዮርክ ውስጥ ተወልዶ በ1888 ዓመተ ምሕረት በተወለደ በ60 አመቱ ኢየሩሳሌም ውስጥ የሞተ አሜሪካዊ ሲሆን ይህ ሁሉ መከራ ሲፈራረቅበት የ43 ዓመት ጎልማሳ ነበር፡፡ ጌታ ዛሬ በሐዘንና በመከራ ውስጥ የምታልፉ ሁሉ ይህ ሐዘን ያልፋል፡፡ ለቅሶና ሃዘን የሌለበት ጨለማ የማይኖርበት የዘላለም ሕይቀትን ተስፋ የምተደረጉ ሁሉ አይዟችሁ ይህም ያልፋል፡፡
ይህ መዝሙር ላለፉት 200 ዓመታት የብዙዎች መጽናኛ ሆኖ እኛ ጋር ደርሷል፡፡ ሙሉውን መዝሙር ይህን ቅጥያ በመጫን ስሙት፡፡
https://www.youtube.com/watch?v=rhaTIu_k4w0

ጦርነት ይብቃን

ከጦር መሣሪያዎች ይልቅ ጥበብ ትሻላለች -(መክብብ 9፥18)

“ካለፈው የማይማሩ፣ ይደግሙት ዘንድ ተፈርዶባቸዋል” — ጆርጅ ሳንታያና

“ሰዎች ቢውድቁ፣ እንደ ገና ከወደቁበት አይነሡምን? ሰው ተሳስቶ ወደ ኋላ ቢሄድ፣ ከስሕተቱ አይመለስምን? ታዲያ፣ ይህ ሕዝብ ለምን ፊቱን አዙሮ ወደ ኋላ ይሄዳል? ለምንስ ኢየሩሳሌም ዘወትር ወደ ኋላ ትመለሳለች? ተንኰልን የሙጥኝ ብለው ይዘዋል፤ ሊመለሱም ፈቃደኛ አይደሉም።” (ኤር. 8፥3–5)

እግዚአብሔር የይሁዳን ልበ ደንዳናነትና ያንኑ ያከሰራትን የጥፋት ጐዳና በተደጋጋሚ ለመሄድ መወሰኗን የገለጠበት መንገድ፣ እንደ አገር የእስከ አሁኑን አካሄዳችንን የሚያሳይ ይመስለኛል። ይሁዳ ያለፈው የእሥራኤል ታሪክ ያለመማሯ ብቻ ሳይሆን፣ እጅግ በከፋ መልኩ በመድገሟም አዝኗል። “ከከሓዲዋ ይሁዳ ይልቅ ከዳተኛዪቱ እስራኤል ጻድቅ ሆና ተገኘች።” (ኤር. 3፥11)። ልክ እንደ እስራኤል፣ የአመራር፣ የመንፈሳዊ፣ የፍትሕና የሞራል ቀውስ፣ ይሁዳንም ለራስ ጥፋት አሳልፎ ሰጥቷታል።

በዚህ ዘመን ያለነው እኛም፣ ከትናንቱ መማር ተስኖናል። “ከታሪክ የማይማሩ፣ ስሕተትን ይደግሙት ዘንድ ተኰንነዋል” የሚለው አባባል እኛ ላይ ደርሷል። ከታሪክ የተማርነው ከታሪክ አለመማራችንን ነው” የተሰኘው ሌላው ሸንቋጭ አባባልም የሚያስተጋባው ይኸን መሰሉን ስንፍናችንን ይመስለኛል። አዎ፥ ከትናንቱ የማይማር ሰው በርግጥም መልሶ እንዲሳሳት ቢፈረድበት እንጂ ሌላ ምን ምክንያት ይኖረዋል? በሚዘገንን መልኩ ታሪክ ራሱን የሚደግመውና የሚደጋግመው ለዚያ ሳይኾን አይቀርም። እኛን የሚተካው ትውልድ ደግሞ፣ ከእኛ ባለመማር የከፋ እንዳያደርግ ልዑል እግዚአብሔር ወሰን በሌለው ቸርነቱና ምሕረቱ ያስበን። እንደ እውነቱ፣ ለእኛም ለመመለስ ጊዜው አልረፈደም።

እ.ኤ.አ. በ1960ዎቹ ላይ ቅኝ አገዛዝን በመቃወም ሲታገሉ የነበሩ የተለያዩ የአፍሪካ አገራት “የነጻ አውጪዎች” እንቅስቃሴ በርዕዮተ ዓለም ደረጃ በምዕራቡ ዓለም ትልቅ ድጋፍ አግኝቶ ነበር። ይህንን የዓለም የፓለቲካ ለውጥ በወቅቱ “የእግዚአብሔር ጣት” በማለት ድጋፍ የሰጡ በርካታ የዓለም አብያተ ክርስቲያናት ካውንስል አባል አብያተ ክርስቲያናት ነበሩ።

በወቅቱ ልቅ ነገር መለኮትን ያራምዱ የነበሩ መሪዎችም፣ “ድነትን” ከፓለቲካዊና ማኅበራዊ ዐርነት ጋር በማያያዝ፣ ከቅኝ አገዛዝ ዐርነት ለማግኘት ይደረጉ የነበሩ እንቅስቃሴዎችን መንፈሳዊ አልባሳት ለመስጠት ሙከራ አደርገው ነበር። እንዲያውም የዓለም አብያተ ክርስቲያናት ካውንስል በባንግኮክ-ታይላንድ፣ “ድነት ዛሬ” በሚል መሪ ዐሳብ አካሂዶት የነበረው ስብሰባ በዚህ ዕሳቤ የተቃኘ፣ ኢምፔሪያሊዝምን ያወገዘና ቅኝ አገዛዝን የኰነነበት መርሐ ግብር ነበር። ሲቆይ ግን “ነጻ አውጪዎቹ” አንገት በሚያሰደፋ መልኩ ከቀደሙት ቅኝ ገዢዎች ይልቅ ከፍተው ተገኙ። መንፈቅለ መንግሥትን መደበኛ የፓለቲካ ሽግግር በማድረግ አፍሪካ ላለፉት ስድሳ ዓመታታ ፈተኛ ናት። ኾኖም በየትኛውም መልኩ ቅኝ አገዛዝ ይሻል ነበር እያልሁ አይደለም። በፍጹም! ከታሪክ አልተማርንም፤ የዐመፅና የግፍ ዑደቱ ቀጥሏል ለማለት ያኽል ብቻ ነው።

እኛም ብዙ አልተሻልንም። በታሪካችን ሰላማዊ የሆነ የሥልጣን ሽግግር የለንም — በደም የተለወሰ እንጂ። “በአሮጌ አቍማዳ አዲስ የወይን ጠጅ ማንም አይጨምርም” የሚለውን ቃል እንለዋለን እንጂ፣ ቀደም ሲል የነበረውን የክፋት መንገድ አሁን በድጋሚ፣ ምናልባት እጅግ በባሰ ደረጃ እየሄድንበት እንገኛለን። ለዚህም ሦስት ምክንያቶች ያሉ ይመስለኛል። አንደኛው፣ የታሪክና የቂም እስረኝነት ለወለደው በቀል ሥልጣናችንን መጠቀማችን ነው። ኹለተኛ ደግሞ፣ አፍቃሬ — ሥልጣንና ጥቅም የወለደው አንባገነንነት ነው። ሦስተኛው፣ በተቃዋሚ የፓለቲካ ፓርቲዎችና በመንግሥት መካከል ያለው የሥልጣን ሹክቻ የሚያሰነሣው ዐመፅ ነው። ያለን ልምድ በዐመፅ መተካካት ስለሆነ፣ አንዱ ለሌላውን የሚመለከተው ለህልውናው ሥጋትና ፍርሃት በሆነ መልኩ ነው።

እንደምናስተውለው፣ የዐመፅ የፓለቲካችን ሽግግሮች ሁል ጊዜ አፍርሶ ከወለል የሚጀመሩ ናቸው። በመልካሙ ላይ የምንገነባ፣ ደካማውን የምናሻሽል፣ ከመጥፎው ደግሞ የምንማር አይደለንም። ይልቁንም ላለፈው ትውልድ ኀጢአት፣ ተከታዩን ተጠያቂ እናደርጋለን። መልካም ዝክር ቢኖር እንኳን፣ በሕዝብ ልብ እንዳይኖር መታሰቢያውን እንጠፋለን። በዚህ ሳቢይ እንኳን ለአገር፣ ለዓለምም ሊተርፉ የሚችሉ በርካታ መሪዎችንና ምሑራንን አጥተናል።

አስከፊ ድኽነት ይሳለቅብናል፤ በየባዕድ ምድሩም በስደተኝነት ያንከራትተናል። የሰላም እጦትና የፍትሕ ጩኸት በየምዕራቡ ዓለም አገር መንግሥታት መቀመጫ ደጃፎች ያስጮኸናል። በመልካም አስተዳደር ዕጦት፣ በፍትሕ ረገጣ፣ በተደራጀ አገር ዘረፋ እና በአገር ውስጥ ስደተኝነት ደረጃ አስከፊ ከሚባሉት አገሮች ተረታ ከፊተኞች ነን። የብዙ ሺህ ዓመታት አኩሪ የነጻነት ታሪክ አለን። ኾኖም ሰው በዘር (በዘውግ) ማንነቱ ብቻ እንደ ሁለተኛ ዜጋ ተቈጥሮ የሚፈናቀልባትና የሚጨፈጨፍባት የብዙ ምፀት ምድር የሆነች አገር ነው ያለችን።

ከትግራይ፣ ከአፋርና ከአማራ የጦር ሜዳ ውሎዎች ማግሥት፣ በአማራ ክልል የተነሣው የጦርነት እሳት፣ እኛም ከፍ ሲል በኤርምያስ ላይ እንደ ተጠቀሰው “ተንኰልን [ያለመተማመንን፣ ቂምን፣ ጥርጥርን፣ ዐመፅን] የሙጥኝ” ብለን መያዛችንን፤ እንዲሁም የሚያስከተለውን ጥፋት እያወቅን ያለመመለሳችን ደግሞ የልባችንን ጥንካሬ ያሳያል።

የማሰብና የመናገር ነጻነት ፋይዳው ብዙ አልተረዳንም፤ ይልቁንም ሌሎችን በቃላት የምንገድልበት መርዝ ኾኖብናል። ይህም ምፀት ነው። ቅዱስ ቃሉ እንደሚል፤ “ግድ የለሽ ቃል እንደ ሰይፍ ይወጋል፤ የጠቢብ አንደበት ግን ፈውስን ያመጣል።” (‭ምሳሌ‬ ‭12፥18‬)። ክብረ-ነክ ንግግር፣ አንቋሻሽነት፣ ንቀትና ሰባሪ ትችት የቂምና የትርክት አዙሪቱን ይበልጥ አክርረውታል እነዚህ ምግባሮች እንደጥልፍ ከብዙ ብሔሮች፣ ቋንቋዎችና ሃይማኖቶች የተጠለፈውን አገራዊ አንድነት ከሥሩ አናግተውታል። ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬

ለውጥና ሰላም ፈልገን፣ አሮጌም አቁማድ ይዘን አይሆንም። ታዲያ ከዚህ ወዴት እንሂድ?

ከመንፈሳዊው ልጀምር። በተደጋጋሚ እንዳልሁት፣ በቤተ እምነቶች፣ በመንግሥት እና ፓርቲዎች መካከል ግልጽ የሆነ የግዛት ድንበር ማበጀት ዋናና አስፈላጊ ነው። በተለይም ለአብያተ ክርስቲያናት መሪዎች ይህን ከትልቅ ትሕትና ጋር በአጽንዖት ለማሳሰብ እወዳለሁ። ለእውነትና ለፍትሕ በመቆም፣ ኀይላትን መገሠጽና መምከር የሚችሉት፣ ከፓለቲካ ተጽእኖ ውጭ በሆኑ መጠን ብቻ ነው። የፍርድ ሚዛን ሲዛነፍ፣ የአስተዳደር በደል ሲደርስ፣ ነጻ የሆነ የሕዝብ ፖለቲካዊ ምርጫ ብያኔ ሲካድ፣ ሕዝብ ለሰላምና ፍትሕ ጩኸቱ ድፍን ጆሮ ሲገጥመው፣ ቤተ ክርስቲያን ለመናገር ዐቅም የሚኖራት በራሷ ግዛት እስከ ኖረች ድረሰ ብቻ ነው። ጤናማ ያልሆነ ቍርኝትና የውለታ እስረኝነት፣ መጠኑ ቢለያይም፣ ልክ እንደ ሌሎች ቤተ እምነቶች፣ እኛንም ጐድቶናል፤ የሞራል ልዕልናም ነሥቶናል። ቆም ብለን በሰከነ ልብ ያለንበትን ዐሳሳቢ ሁኔታ ልብ ልንል ይገባል። ከየትኛውም ጊዜ በላይ ምስባኮቻችንን ከፓለቲካዊ ተጽዕኖዎች የመጠበቅ ዐደራ ወድቆብናል። ይህ እርሾ ከአሁኑ ካልተደፋ ትልቅ አደጋ አለው።

በእውነተኛና በፍሬ በሚገለጥ ንስሓ ወደ እግዚአብሔር መመለስ። ይህም ማለት የእግዚአብሔር ቃል እንደሚለው “የውደቀታችን ጥልቀት መረዳት፣ መመለስና ወደ ቀናው መንገድ መመለስ” ማለት ነው። “እንግዲህ ከየት እንደ ወደቅህ ዐስብ፤ ንስሓ ገብተህ ቀድሞ ታደርገው የነበረውን ነገር አድርግ” (ራእይ 2፥5) የእግዚአብሔር የምሕረት ደጆች አልተዘጉም። ፈሪሓ እግዚአብሔርን ከረገጥን፣ ምን ተስፋ አለን? ስለዚህ በግልና በጋራ የእግዚአብሔርን ምሕረት እንድናገኝ በእውነተኛ ንስሓ ወደ እርሱ እንመለስ።

የአገራዊ ምክክር ኮሚሸንን ሥራ መደገፍ። የተረዳሁትን ያህል ይህ ኮሚሽን “የልብን ጕዳይ” ለመድረስ ጥረት እያደረገ ነው። ፈርጀ ብዙ የመስተጋብር ፈውስ ያስፈልገናል — ከእግዚአብሔርም፤ ከእርስ በእርስም። የታሪክ አረዳድ፣ የአገረ መንገሥት አወቃቀር፣ ሕገ-መንግሥት መሻሻል፣ በፌዴራሊዝምና በክልላዊነት መካከል ሊኖረው ስለሚገባው ሚዛናዊ፣ ጤናማና ተዓማኒነት ያለው ግንኙነት፣ የወሰን ጕድይ፣ ቅቡልነት ያለው የድምፅ ውክልናና ተመሳሳይ ጥያቄች አገራዊ መግባባት ይሻሉ። በፍትሕ፣ በሰላም፣ በይቅር ባይነት፣ በዕርቅና በፈውስ ላይ ወደ ተመሠረተ አገራዊ መግባባት መሄድ ይገባናል። ለሁሉም ቅን ምክክር ያስፈልጋል። ይህ ደግሞ በዋነኛነት የልብ ፈውስን ይጠይቃል። ብዙ ነውጥ ባለባት አገር ኮሚሽኑ ሥራውን የሚያስተጓጉሉ ብዙ ችግሮች ሊኖር እንደሚችሉ እገምታለሁ። ቅዱስ ቃሉ፣“የምትዘገይ ተስፋ ልብን ታሳዝናለች” (ምሳሌ 13፥12) እንደሚል፣ የሕዝብ ልብ እንዳይዘል ሥራውን በፍጥነት መጀመሩና ከመንግሥት፣ ተቃዋሚዎች፣ ከቤተ እምነቶችና ከአገር ሽማግሌዎችና ምሑራ ማኅበረ ሰብ በሙሉ ያልተቆጠበ ትብብር ማግኘቱ እጅግ አስፈላጊ ነው።

ፓለቲካዊና ማኅበራዊ መስተጋብሮቻችን ከዘረኝነት ሊፋቱ ይገባል። “ብሔርተኝነት” የራስን ማንነት ማግዘፍ፣ ሌላውን ማኮሰስ ብቻ ሳይሆን፣ የሰውን አምሳለ አምላክ ተሸካሚነት መግፈፍ ነው። ሰው ክቡር ነው። በእግዚአብሔር አምሳል የተፈጠረ ነውና! ማንኛውም ኢትዮጵያዊ በአገሪቱ የትኛውም ግዛት ያለስጋት እንዲኖርና የምድሪቱም በረከት እኩል ተካፋይ እንዲሆን የሚያስችል የእውነተኛ የሰብዓዊነት ተሓድሶ ያስፈልገናል። “እኔነትን” መካከለኛ ያደረጉ የጥላቻ፣ የፍርሃት ያለመተማመንና የአግላይነት ግድግዳዎችን ማፍረስ። የኢትዮጵያዊነት ፋይዳ ልክ ከኅብረ ቀለም እንደ ተሠራ ጥልፍ፣ ከልዩ ልዩ ብሔረሰባዊ መለያዎቻ (ባሕልና ቋንቋ) የተበጀ ጌጥ ነው። በጥምረት ያስተሳሰሩን ትውልድ ተሻጋሪ ፋይዳዎቻችን፣ የቋንቋና የባህል ልዩነቶቻችንን አልፈው መታየት ይኖርባቸዋል።

በአሁኑ ወቅት በግጭት ተሳታፊ የሆኑ አካላት በሙሉ፣ መንግሥትን ጨምሮ ሰይፋቸውን ወደ ሰገባው መልሰው ወደ ውይይት መመለስ። የዐመፅ ዑድት የመስበሪያው መንገድ ይኸው ብቻ ነው። የእስከአሁኑ አካሄዳችን አድካሚ፣ አክሳሪና መከራ ያጨድንበት ነው። የእግዚአብሔር ቃል እንደሚል፣ “መንግሥት “ለመልካም ነገር የሕዝብ አገልጋይ” ነው (ሮሜ. 13፥4)። የመንግሥት አወቃቀር፣ ፖለቲካዊና ኢኮኖሚያዊ የአስተዳደር መርሕ፣ ፍትሐዊነትና ተኣማኒነት የሚለካው በዚሁ እውነት ነው። ቅቡልነቱ ሲጐዳና የሕዝብ ልብ ሲሸሸው ቆም ብሎ ማሰብ አለበት። ጦርነት በማቆም፣ ለምክክር፣ ለዕርቅና ለሰላም ጥሪ ማድረግ ይገባዋል። የሰው አምሳለ ተሸካሚነትና ክቡርነት እንዲሁ ሰላም የቤተ እምነቶች ሁሉ የጋራ ዕሴቶች ናቸው። በዚሁ መሠረት፣ የሃይማኖት መሪዎች ለጭፍን ውግንና ወይም ጥላቻ መሣሪያ ከመሆን ይልቅ ለላቀው አምላካዊ ዐደራ በመኖር የዕርቅና የሰላም መንበር በመሆን አገራችንን ለመታደግ ከምንጊዜውም በላይ ወቅቱ አሁን ነው።

እንደ ወንጌላዊ አማኝ የሚከተለውን በመጨመር ዐሳቤን ልደምድም። ቤተ ክርስቲያን የከርስቶስ እንደራሴ ናት። የመንግሥትም ኾነ የተቃዋሚ ፓርቲ አይደለችም። እንደ አማራጭ የክርስቶስ ማኅበረሰብ፣ አማኞች በሙሉ የተሻለውን መንገድ የመኖርና የማሳየት ትልቅ ዐደራ አለብን። የክርስቶስን ሥር-ነቀል የጽድቅ መንገድ በመከተል፣ ጨውና ብርሃን ልንሆን ተጠርተናልና። የወንጌል ዐዋጃችን እውነተኛነት፣ ተዓማኒነትና ቅቡልነት የሚለካው ከክርስቶስ ጋር የሚገጥም ሕይወት በኖርንበት መጠን ነው። ክርስቶስ፣ “መልካሙን ሥራችሁን አይተው በሰማያት ያለውን አባታችሁን እንዲያከብሩ፣ ብርሃናችሁ እንዲሁ በሰው ፊት ይብራ” (ማቴ. 5፥16) እንዳለ፣ በመስቀል የተገለጠውን የእግዚአብሔርን ፍቅር፣ ሰዎች በእኛ ውስጥ ማየት መቻል አለባቸው። ሕይወት የጐደለው ምስክርነት ዐቅም የሌለው ከንቱ ልፍለፋ ነው። “እግዚአብሔር አንድያ ልጁን እስኪሰጥ ድረስ ዓለሙን እንዲሁ ወዷል” ስንል፣ ይህን “ዘርና ማኅበራዊ ድንበር የማያውቅ ንጹሕ መውደድ” ሕዝባችን በእኛ ውስጥ ማግኘት መቻሉ ነው።

እግዚአብሔር በሉዓላዊነቱ አገራችንን በሰላምና በዕርቅ መንገድ ይምራ፤ ከዐመፅ ዑደት ይታደጋት፤ በሰላሙም ይጠብቃት። አሜን!

ቅይጥ ሃይማኖተኝነትና ወንጌላዊ ክርስትና

“እንደ እውነቱ ከሆነ ሌላ ወንጌል የለም።” (ገላትያ 1፥7)

“ክርስቲያናዊ ሕይወት በሙሉ መመዘን ያለበት በቅዱሳት መጻሕፍት ብቻ ነው።” — ጆን ዊክሊፍ

በዚህ አነስተኛ የጽሑፍ ዐውድ፣ “ኦርቶዶክስ” የሚለው ቃል አግባብነት፣ የማከብራትን የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ቤተ ክርስቲያንን ለማመልከት አይደለም። ከሥርወ ቃላት ትንተና (etymology) አንጻር የቃሉን መሠረታዊ ፍቺ ለማሳየት የዋለ ነው። “ኦርቶዶክስ” (ὀρθόδοξος)፣ መንታ ቃል ነው፤ አንደኛው “ኦርቶስ (ὀρθός)” — ቀጥተኛ፣ ትክክል፣ ያልተበረዘ የሚሉ ዐሳቦችን የያዘ፣ ሲሆን ሁለተኛው “ዶክሳ (δόξα)”፣ አስተምህሮና አመለካከትን የሚገልጽ ነው። በዚህ መሠረት “ኦርቶዶክስ” ስንል፣ “ቀጥተኛ፣ ትክክል፣ ያልዘመመ” መሠረት ላይ ያረፈ እምነት ማለታችን ነው። ከክርስትና እምነት አንጻር የእምነታችን ትክክለኛነት ቱንቢና የመጨረሻው ባለሥልጣን ቅዱስ ቃሉ ነው!

የቤተ ክርስቲያን የተልእኮ እንዳለችበት ዘመንና ትውልድ ዐውዳዊ ነው። ሆኖም ማንነቷና የወንጌል መልእክቷ ግን አይቀየሩም። የቤተ ክርቲስቲያን ዐውዳዊነት በየጊዜው በቅዱስ ቃሉ ብርሃን ፍተሻና ቅኝት ያስፈልገዋል ማለት ነው። የቤተ ክርስቲያን ተልዕኮ ዐውዳዊ ነው ስንል፣ ትውልዱ ባለበት ዐውድ የጌታ ኢየሱስ ክርስቶስን ብቸኛ አዳኝነትና ጌትነት መስበከ ማለት ነው። ሳይጨመር፤ ሳይቀነስ፤ ሳይበረዝ። የቤተ ክርስቲያን ተልዕኮ ክፍት፣ ገደብ የለሽና ሁሉን ዐቃፊ አይደለም። የስብከቷ ዋልታና ማገር ክርስቶስና ሥራው ብቻ ነው ነው። የሰው አካል ያለ ልብ እንደማይኖር ሁሉ፣ የቤተ ክርስቲያንም ማንነት ያለ ክርስቶስ ወንጌል ምውት ነው።

ማንኛውም ክርስቲያናዊ ትውልድ ከእርሱ ቀደም ሲሉ ወይም ከተከታይ ትውልዶች ጋር የዐውድ መጋጠሚያና መለያያ ቢኖረውም፣ በቅዱስ ቃሉ ላይ ያለው የወንጌል መልእክት ግን ቋሚና የማይበጠስ አያያዥ ሰንሰለት ነው። ሁሉም ትውልድ በመንፈስ ቅዱስ ኀይል ለወንጌል ታማኝ እንዲሆን ተጠርቷል። በአብዮተኝነት መንፈስ የቀደመውን ትውልድ ተልእኮአዊ የራስ ግንዛቤና እንቅስቃሴ አናፈርስም፤ በዚያኑ ልክ ለራሳችን ዐውድ አግባብነት ባለው መልኩ ወንጌል በታማኝ ልንሰብክ ያስፈልጋል። ክርስቶስ፣ ሕይወቱና የቤዝዎት ሥራው ለሁሉም ትውልድ የሚሆን ዘላለማዊ ነው። አግባብነቱ ሁልጊዜ ሕያው ነው።

እንደማስተውለው፣ ትልቁ ቀውስ “ዐውድ” በራሱ መልዕክት ሆኖ የወንጌልን ሥፍራ ሲወስድ ነው። ቤተ ክርስቲያንን “አግባብነትና ተቀባይነት” ለማግኘት ስትል ከባህል፣ ከታሪክ፣ ከማኅበራዊ ጕዳዮችና ከፓለቲካ ጋር ድንበር የለሽ ዝምድና ስትፈጠር የክርስቶስን ወንጌል አንጻራዊ ማድረጓ አይቀርም። የኢትዮጵያ ወንጌላዊ ክርስትና የወቅቱ የማንነትና የተልዕኮ ቀውስ የዚህ ጤና የጐደለው ዝምድና ውጤት ይመስለኛል።

የወንጌላዊ ሚሲዮናዊ ማእከል የነበረው የምዕራቡ ዓለም አሁን የደረሰበትን የድኅረ-ክርስትና የአመራር፣ መንፈሳዊና ሥነ-ምግባራዊ ቀውሶች የቁልቁሎሽ መንገድ የሄደው በዝጋታ ሶምሶማ ነበር ። ቢያንስ በስኮትላንድ የዛሬ መቶ ዐሥር ዓመት የነበረውን ወርቃማ ዓለም ዐቀፋዊ የወጌል አጀንዳ መነሻ ካዳረግን (The 1910 World Missionary Conference, Edinburgh, 14–23 June, 1910)፣ የእኛን የወቅቱን ሁሉን ዐቃፊ የአስተምህሮና አመራር ቀውስ ስመለከት በፈጣን ሩጫ የገባንበት ይመስለኛል። የአመራር፣ የአስተምህሮ፣ የሞራልና የፋይናንስ ተጠያቂነት የሌለበትና እንደ ዘመነ መሳፍንት “እያንዳንዱም ሰው መልካም መስሎ የታየውን” የሚያደርግበት ዘመን ውስጥ ገብተናል። (መሳፍንት 21፥25)። መጽሐፍ ቅዱሳዊ የሆነ የጋራ ድምፅ ያጣንበት፣ የቤቱ ባለቤትና ራስ የሆነው ክርስቶስ ባይተዋር የሆነበት ይህን ዘመን እንዲታደስ ወደ ቃሉ እውነት ልንመለስ ይገባናል።

የቤተ ክርስቲያን መልእክት የተሰቀለው፣ የሞተው፣ የተነሣው፣ አሁን በአብ ዘንድ የተቀመጠውና በክብር ዳግመኛ የሚመለሰው ክርስቶስ ብቻ ነው። (1ቆሮ 1፥23)። እርሱ እኩያ፣ አናሳ፣ ተፎካካሪ ወይም ረዳት አምላክ የለውም። የስብከታችን ቅቡልነት፣ ተኣማኒነት እንዲሁም የጽድቅ ተጽእኖ ዐቅማችን መሠረቱ ያረፈው፣ ለእግዚአብሔር ቃል የመጨረሻና የበላይ ባለሥልጣንነት ባለን መሠጠትና ታማኝነት ላይ ነው። አማኙ ማኅበረሰብ ከጨለማ ወደ ሚደነቅ ብርሃኑ የተጠራ የተመረጠ ትውልድ፥ የንጉሥ ካህናት፥ ቅዱስ ሕዝብ፥ ለርስቱ የተለየ ወገን ከሆነ (1ጴጥ 2፥9)፣ ይህን መሠረታዊ እምነት ከሚያፋልስ የትኛውም አስተምህሮ፣ ሃይማኖትና ርዕዮተ ዓለም ጋር የማይታረቅ ልይነት አለው።

ቃል ሥጋ ሆነ! በእርግጥ አምላክ እንደ እኛ ሆነ። የሰውን ሁለተና፣ በሥጋ ብቻ ሳይሆን በጊዜ፣ በቦታ፣ በቋናቋና ባህል ሰው ሆኗል። የእርሱ ቤዛዊ የመስቀል ሥራ በኀጢአት የተለወሰውን የሰውን ሁለነትና ዋጅቷል። ይህም ባህላችንን ያካተተ ነው። በእርግጥ በክርስቶስ ብቸኛ የማዳን ሥራ ከተዋጀን፣ ከወንጌል እውነት ጋር ከሚጣረሱ ፋይዳዎች ጋር ቀጥታ የሆነ የማይታረቅ ግጭት አለን። ቋንቋና ባህል የለሽ (culture-less) ክርስትና የለም። በአጭሩ፣ ክርስቲያናዊ መስተጋብሮች ከቋንቋና ባህል ጋር ሊለያዩ አይችሉም። ክርስቶስም በደሙ የዋጀንና የእግዚአብሔር መንግሥትና ካህናት ያደረገን “ከነገድ ሁሉ፣ ከቋንቋ ሁሉ፣ ከወገን ሁሉ፣ ከሕዝብ ሁሉ” ነው።

ስለዚህ የክርስቶስ ብቸኛ ቤዛዊ ሥራ ዋጅቶና ስንል፣ ከኀጢአትና ባዕድ አምልኮ ጋር ትሥሥር ካለው ከየትኛው ባህልም ነው። ባህል ስንል — የማኅበራዊ ስብስባችን የጋራ ፋይዳ ነው። ይህም እምነታችንን፣ እሴቶቻችን፣ ቋንቋችንን፣ ርእዮተ ዓለማችንን፣ ሙዚቃ፣ ምግብ፣ ጋብቻ፣ የወንድ፣ የሴት የልጆች አንዲሁም ቤተ ሰባዊ ድርሻና ኀላፊነቶች በሙሉ ያጠቃለለ ማንነት ነው። ክርስቶስ በእነዚህ ፋይዳዎች ላይ ደባል ሆኖ አይደለም ያዳነን! ይልቁንም የእርሱ ሕዝብ ያደረገን፣ እነዚህን ማንነቶች ሁሉ በመለወጥ በእርሱ ውስጥ በተገኘው ማንነት ለክብሩ እንድንኖርለት ነው። በአንድ ጊዜ ለክርስቶስም ከወንጌል ጋር ተቃርኖ ላለውም ባህል መኖር አንችልም!

በዚህ አግባብነት የኦሮሚያው እሬቻ፣ የሲዳማው ፍቼ ጨምበላላ፣ የወላይታው ጊፋታ፣ የሀዲያው ያሆዴ እንዲሁም ተመሳሳይ ሌሎች ክልሎች ያሉ በዓላት ባህላዊ ብቻ ሳይሆን ሃማኖታዊ (ቢያንስ መንፈሳዊ) ገጽታም አላቸው። በየትኛውም መልኩ (ቢያንስ እንደ ወንጌላዊያን አማኞች) ኅሊናችን ላይ ጫና ሳናደርግ፣ ሁለቱን መለያያት አንችልም። አገራችን ውስጥ የተቻችሎ መኖርን ዕሳቤ እስካላናጋና የዐመፅና የመለያየት ምክንያት እስካልሆነ ድረስ፣ ማንኛውም ግለሰብ ወይም ሕዝብ ያሻውን እምነትና ባህል የመከተል ነጻ ፈቃድና መብት አለው። ይህ ከሰብአዊ መብት ነው፤ ሕዝብም፣ መንግሥትም ሊያከብረው ይገባል።

ሆኖም ሁለት የአተያይ ተፋልሶዎችን አሉ። አንደኛውና ሰፋ ባለ መልኩ ሲታይ፣ ባህላዊ በዓላት ፈጽሞውኑ ሃይማኖታዊ ገጽታ የላቸውም የሚለው ደምሳሽ ሙግት ነው። ሁለተኛውና ጠበብ ባለ መልኩ ደግሞ ሲታይ፣ እነዚህ ባህላዊ በዓላት ከወንጌል እውነት ጋር ምንም ዐይነት ተቃርኖ የላቸውም የሚለው ክርስቲያናዊ ፋይዳ ነው።

ከእነዚህ ተፋልሶዎች የሚቀዱና ኀላፊነት የጐደላቸው ሦስት ጠረዝ ላይ የቆሙ ምልከታዎች አሉ።

አንደኛው፣ የትርክት እስረኛ በመሆንና ባህላዊ በዓላትን ፖለቲካዊ ልብስ በማልበስ፣ አገራችን ያለችበትን የክፍፍል ውጥረት የበለጠ የሚያከር ምልከታ ነው። ይኽ አስከፊ ጦስ አለው ነው። የአግላይነትና የጥላቻ ዑደት ውስጥ የበለጠ ይዘፍቀናል። ለትውልድ ይህን ልናወርስ አይገባም!

ሁለተኛው ምልከታ፣ በዓላትን ከባህል አንጻር ብቻ በማየት ክርስቲያናዊ ልብሰ ተክህኖ ለመስጠት የሚሞክር አመለካክት ነው።

ሦስተኛውና የመጨረሻው፣ በኦርቶዶክስ ቤተ ክርስቲያን የታቀፉና መጽሐፍ ቅዱሳዊ መሠረት ያሌላቸው ትውፊቶችን፣ ገድላትና ድርሳናትን በመንተራስ፣ ባህላዊ በዓላት በወንጌላዊ ክርስትና ዘንድ ቅቡለነት እንዲያገኙ የሚደረግ ሙግት ነው። በርግጥ ኦርቶዶክስም እኛን በበላይነት የሚዳኘን መጽሐፍ ቅዱስ ነው ካልን፣ ይህ ንጽጽር ተጣራሽ ነው።

ከኦርቶዶክስ ጋር በቀና ልብ፣ በጸሎትና በፍቅርና በበሰለ መጸሐፍ ቅዱሳዊ አመክንዮ መወያየት የላቀው መንገድ ሆኖ ሳል፣ ደግሞም የማይታረቁ ልዩነቶችን ያለጥላቻ በልበ ስፋት መቀበል ሲቻል፣ አንዳንድ ጠርዝ ላይ የቆሙ ዕይታዎች ቤተ ክርስቲያኒቷን ክብረ-ነክ በሆነ መልኩ እስከ ማንጓጠጥ መድረሳቸው ከወንጌላዊ ክርስትና ምግባር ጋር ተቃራኒ ነው። በዚያኑ አንጻርና ከብዙ አክብሮት ጋር፣ ወድ የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ቤተ ክርስቲያን፣ እጅግ ለዘገዩት የቅይጥነት (syncretism)፣ ገድላት፣ ተኣምረት፣ ፍካርያት፣ ድርሳናት ወዘተ ውዝግቦች፣ መጸሐፍ ቅዱሳዊ የሆነ ምላሽ መስጠት ያሻታል። በተለይም እውነቱን የሚያውቁ የነገረ-መለኮት ሊቃውንት በጌታ ዘንድ ተጠያቂነት ያለበት ዐደራ አለባቸው።

የእኔ ትኩረት ሁለተኛው ምልከታ ላይ ያተኮረ ነው። ምክንያቱም ይህ አመለካከት፣ የኢትዮጵያን ቤተ ክርስቲያን የወንጌል አደባባዮች የምዕራቡን ዓለም ክርስትና ሕይወት ለነሣው ብዝኀተ-ሃይማኖተኝነት (religious pluralism) አሳልፎ ስለሚሰጥ ነው። እንዳስተዋልኩት፣ ይህ አመለካከት ክርስትና ከባህልና ሌሎች ሃይማኖቶች ጋር ሊኖረው የሚገባውን ጤናማና ሚዛናዊ የሆነ መጽሐፍ ቅዱሳዊና ነገረ-መለኮታዊ ዕይታ እያደበዘዘ ይገኛል።

በአማኑኤል ካንት ፍልስፍና ነፋስ ተጽእኖ፣ የወንጌል እምነቱን በነጻ/ልቅ ነገረ አስተምህሮ (liberal theology) የተካውና፣ ኬምብሪጅን ጨምሮ በተለያዩ ከፍተኛ ተቋማት ያስተማረው ጆን ሂክ፣ “ሁሉም ሃይማኖቶች የአንዱ መለኮታዊ እውነት ልዮ ልዩ የሆኑ አቻ መልሶች ናቸው” በማለት የዘራው ዘር፣ የምዕራቡን ዓለም የወንጌል እምነት ለመሸርሽር ትልቅ አስተዋጽኦ አድርጓል። (An Interpretation of Religion: Human Response to the Transcendent፣ Basingstoke: Macmillan, 1989, 301)። “በፍጥረተ ሃይማኖት (religious world) ውስጥ፣ ክርስቶስ ወደ አንዱ አምላክ ከሚያመላክቱት የመገለጥ ከዋክብት መካከል አንዱ እንጂ፣ በራሱ በቸኛና ፍጹም ብርሃን አይደለም” በማለት ከሞገተ በኋላ፣ ክርስቶስን መካከለኛና ብቸኛ አዳኝ አድርጎ መስበክ፣ “ሃይማኖታዊ ኢምፔሪያሊዝም ነው”፣ በማለት ደምድሟል (Philosophy of Religion [Englewood: Prentice — Hall, 1983] 107ff)።

የዓለም አብያተ ክርስቲያናት ካውንስል አሁን ለደረሰበት የራስ ውድቀት ትልቅ አስተዋጽኦ ያደረገው፣ የወንጌልን ንጽሕና ያጠለሸ ልቅ ኢኪዩሚዝም (ecumenism) እንደሆነ ታሪክ ያስገነዝበናል። የካውንስሉ ሁሉን ዐቃፊነት (ሃይማኖት፣ ባህልና ፓለቲካ) መርኽ መሠረት ያደረገው “ዶክትሪን ይለያያል ፍቅር አንድ ያደርጋል” የሚለው ተቃርኖአዊ አመለካከት ነው። የዚህ ዐይነቱ ኢኪዩሚዝም መንፈስ ምድራችን ላይ ሰንኮፉን ለመጣል እያኮበከበ መሆኑን ልብ ልንል ይገባል። በክርስትናና በሌሎች ሃይማኖች መካከል ያሉትን የማይታረቁ ልዩነቶች አንጻራዊ በማድረግ ሁሉን ያገበሰበሰው ኢ-ሥላሴያዊ ዓለም ዐቀፋዊነት (Unitarian Universalism) እምነት ተረኛ ይሆናል። በሁለተኛው የዓለም ጦርነት ማግሥት የዓለም አብያተ ክርስቲያናንት ካውንስል በአምስተርዳም ሲመሠረት፣ አሁን የደረሰበት መንፈሳዊ ቀውስ ላይ እደረሳለሁ ብሎ አልነበረም።

አጋር መሪዎች፣ የወንጌል እውነት ሲቀየጥ መንፈስ ቅዱስ ይሸሸናል — ልብ እንበል! ይህን የምለው ከብዙ አክብሮትና ትሕትና ጋር ነው። የክርስቶስ ወንጌል ከደባል ጋር የማያኖረውና ሊፋቅ የማይችል ድንበር አለው። መጸሐፍ ቅዱሳዊው ክርስትና ዋጋ ያስከፍላል! ለትውልዱ ምን ይሆን እያስተላለፍን ያለነው?

“ጢሞቴዎስ ሆይ፣ በዐደራ የተቀበልኸውን ሁሉ ጠብቅ፤” (1ጢሞ. 6፥20)።

ጌታ ሆይ፣ “ወንጌልን ዐደራ ጠባቂም፣ ታማኝ አስተላላፊም አድርገን”። አሜን!

Written by Girma Bekele, PhD